De afgelopen tijd zijn er berichten verschenen in de media dat scholen sinds de inwerkingtreding van de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) worstelen met de vraag of namen van geslaagde leerlingen gepubliceerd mogen worden in de krant of op het internet. Veelal hebben scholen eieren voor hun geld gekozen en hebben zij besloten om publicatie achterwege te laten. Dit heeft geleid tot Kamervragen aan de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, waarop de Minister afgelopen week antwoord heeft gegeven.
Het antwoord van de Minister is kort en helder. Het is onder de AVG op zich niet verboden om een lijst van geslaagde leerlingen te publiceren zolang vooraf toestemming is verkregen. Om te kunnen spreken van een geldige toestemming zal aan bepaalde voorwaarden moeten worden voldaan, dat wil zeggen: er zal sprake moeten zijn van vrije, specifieke, geïnformeerde en ondubbelzinnige toestemming. Dit betekent dat de toestemming vrij en zonder druk gegeven moet zijn, waarbij ook de keuze bestaat om geen toestemming te geven zonder benadeeld te worden. Ook moet de toestemming worden gevraagd voor een specifieke verwerking en doel, waarover de leerling en/of zijn ouders/wettelijke vertegenwoordigers vooraf geïnformeerd zijn. Tot slot moet de toestemming ondubbelzinnig zijn zodat volkomen duidelijk is dat toestemming is verstrekt. In dat kader zal sprake moeten zijn van een verklaring of een ondubbelzinnige actieve handeling. Let er overigens op dat bij leerlingen jonger dan 16 jaar de toestemming gevraagd moet worden aan de ouders/wettelijke vertegenwoordigers.
Overigens zal toestemming ingeval van publicatie/openbaarmaking van persoonsgegevens van leerlingen (bijv. klassenfoto’s) veelal de enige grondslag zijn waarop scholen onder de AVG een beroep kunnen doen. Op zich is het toegestaan om in één keer toestemming te vragen in verband met meerdere activiteiten gedurende het schooljaar. Wel is van belang dat steeds aan de voorwaarden voor geldige toestemming wordt voldaan, met name dat steeds sprake zal zijn van specifieke en geïnformeerde toestemming alsook dat de mogelijkheid bestaat om voor bepaalde activiteiten toestemming te onthouden. Daarnaast zal uiteraard niet alleen een grondslag (toestemming) voor een verwerking moeten bestaan. Ook zal moeten worden voldaan aan de andere verplichten onder de AVG, zoals de verplichting om passende technische en organisatorische maatregelen te treffen. Een passende maatregel kan onder omstandigheden inhouden dat alleen leerlingen en ouders/wettelijke vertegenwoordigers kennis kunnen nemen van gepubliceerde persoonsgegevens van leerlingen (denk daarbij aan klassenfoto’s op een afgeschermd gedeelte van de schoolwebsite).
Dit artikel is ook te vinden in de dossiers Jeugd & onderwijs en AVG
