Minister Ollongren (BZK), minister Dekker (Rechtsbescherming), staatssecretaris Knops (BZK) en staatssecretaris Keijzer (EZK) beschrijven de voortgang van de lopende beleidstrajecten uit de beleidsbrief 'AI, publieke waarden en mensenrechten' uit 2019. Ook delen zij de resultaten van de projectgroep normering en toezicht algoritmen en de 'Beleidsagenda Normering en Toezicht Algoritmen'.
De aandacht voor de impact van algoritmen en artificiële intelligentie (AI) op de samenleving is de laatste jaren sterk toegenomen. Met name de risico’s die deze toepassingen kunnen meebrengen staan terecht hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Het kabinet vindt het van belang om ook te blijven wijzen op de kansen die AI en algoritmen bieden voor innovatie en om maatschappelijke problemen aan te pakken. (1) Door de risico’s van AI en algoritmen te beperken kunnen de maatschappelijke en economische kansen van AI op een verantwoorde wijze worden benut. Wanneer algoritmen of artificiële intelligentie in een verkeerde context, op verkeerde wijze of met het verkeerde doel worden ingezet kan de impact enorm zijn. (2) Publieke waarden en fundamentele rechten zoals privacy, non-discriminatie, autonomie en menselijke waardigheid kunnen onder druk komen te staan waardoor burgers in de knel kunnen komen. Normering en toezicht kunnen eraan bijdragen de risico’s van algoritmen te beperken.
In het kader van de Parlementaire Ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslagen (POK) zijn er meerdere moties ingediend waarin de koppeling tussen de POK en het beleid en de regelgeving omtrent algoritmen wordt gemaakt. Deze moties zien toe op het juridisch kader en methoden om transparantie over de inzet van algoritmen te bevorderen. Het kabinet zal in deze brief op een aantal van deze moties (3) ingaan.
Het kabinet onderschrijft het belang van beleid en regelgeving omtrent algoritmen en AI. Om problemen met algoritmen te voorkomen is daarbij een proactieve houding noodzakelijk. Het kabinet heeft uw Kamer eerder, al dan niet in reactie op verricht onderzoek, geïnformeerd over de risico’s die zich voor kunnen doen bij de inzet van algoritmen, over het juridisch kader omtrent de inzet van algoritmen en over het kabinetsbeleid om schendingen van mensenrechten te voorkomen. (4)
Met deze brief informeert het kabinet uw Kamer over de voortgang op de lopende beleidstrajecten die voortvloeien uit de beleidsbrief ‘AI, publieke waarden en mensenrechten’ van 8 oktober 2019. (5) Voorts ontvangt u de resultaten van de projectgroep normering en toezicht algoritmen. (6) Op basis van het werk van de projectgroep heeft het kabinet de “Beleidsagenda Normering en Toezicht Algoritmen” opgesteld (hierna: ‘de beleidsagenda’) die in deze brief is opgenomen. Hiermee brengt het kabinet bestaande trajecten samen en zorgt ze voor eenheid van beleid. In de beleidsagenda wordt aangegeven welke concrete acties het kabinet onderneemt om een verantwoorde inzet van algoritmen te borgen en te zorgen dat er effectief toezicht is op de regels die hieruit voortvloeien. Daarbij is ook het bevorderen van transparantie en uitlegbaarheid van algoritmen en hun toepassingen van groot belang. De voortgang met betrekking tot acties uit de kabinetsreactie op het onderzoek ‘Toezicht op het gebruik van algoritmen door de overheid’ van 20 april 2020 is in de beleidsagenda meegenomen. (7)
Lees de volledige kamerbrief hier
Download de Handreiking non-discriminatie by design
Download de Code Goed Digitaal Openbaar Bestuur
Download de Inventarisatie projectgroep normering en toezicht algoritmen
Voetnoten:
(1) Zo helpen AI-systemen tijdens de huidige COVID-19 crisis om uitbraken te voorspellen en COVID-19 symptomen bij patiënten te detecteren om tijdiger tot passende behandelingen over te gaan wat leidt tot gezondheidswinst. https://www.rijksoverheid.nl/documenten/rapporten/2020/06/25/nederlandse-digitaliseringsstrategie-2020.
(2) Tevens relevant voor verantwoorde inzet van AI en algoritmen is de kwaliteit van gebruikte data om AI te trainen. In dat kader is de “Interbestuurlijke datastrategie” in het leven geroepen. U wordt over de voortgang hiervan separaat in juni geïnformeerd.
(3) Moties Azarkan, Kamerstukken II, 2020/21, 35 510, nr. 35. Azarkan, Kamerstukken II, 31066, nr. 778. en Klaver c.s., 2020/21, Kamerstukken 35510, nr. 16.
(4) Kamerstukken II 2019/20, 26 643, nr. 642. Kamerstukken II 2020/21, 26 643, nr. 726. Kamerstukken II 2019/20, 26 643/32761, nr. 641, Kamerstukken II 2019/20, 35 212, nr. 5.
(5) Kamerstukken II 2019/20, 26 643, nr. 642.
(6) Kamerstukken II 2019/20, 35 212, nr. 5.
(7) Kamerstukken II 2019/20, 35 212, nr. 3 – bijlage 2.
