De gemeente Castricum gaat het cameratoezicht in en rond het dorpscentrum aanpassen. Er komen meer en nieuwe waarschuwingsborden, de gemeente gaat tekst en uitleg geven op haar website en het beleid wordt opnieuw door de burgemeester onder de loep genomen. Door deze aanpassingen wil de gemeente een boete van de Autoriteit Persoonsgegevens voorkomen. Dat bevestigt de functionaris gegevensbescherming (FG) van de gemeente desgevraagd tegenover nieuwsuitcastricum.nl.
Afgelopen zomer stelde journalist Rens Blom het cameratoezicht van de Noord-Hollandse gemeente aan de kaak. Hij kwam tot de conclusie dat de camera’s in het centrum niet voldoen aan nationale en internationale wet- en regelgeving. Zo werden de beveiligingscamera’s geplaatst als een tijdelijke maatregel, om het uitgaansgeweld in het weekend terug te dringen. De camera’s namen echter 24 uur per dag, 7 dagen in de week beeldopnamen.
Privacyexperts stelden verder dat de waarschuwingsborden bij de camera’s niet aan de wettelijke eisen voldeden. Daarop stond enkel de tekst ‘Cameratoezicht politie Alkmaar’, en niets over waar je meer informatie over het cameratoezicht kon vinden. Tevens verzaakte de gemeente om kennisgevingsborden rondom de camera’s te plaatsen, zodat voorbijgangers weten dat ze gefilmd worden.
Tot slot schoot de informatievoorziening tekort. Op de website van de gemeente was niets te vinden over het cameratoezicht in en rond de dorpskern. Raadsstukken en andere documenten over het besluitvormingsproces zijn ontoegankelijk en bleken raadsleden niet op de hoogte te zijn van het permanente toezicht.
De functionaris gegevensbescherming van de BUCH-gemeenten (Bergen, Uitgeest, Castricum en Heiloo) heeft de kwestie onderzocht. Zij constateert dat het cameratoezicht “niet op de juiste wijze is vormgegeven”. Het voldoet niet aan de spelregels die zijn vastgelegd in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), omdat de gemeente ongegrond 24/7 beelden opneemt. Verder worden regels in de Gemeentewet niet nageleefd.
De FG heeft aanbevelingen gedaan om deze overtredingen te corrigeren. De gemeente heeft deze bestudeerd en besloten om aanpassingen te maken, zodat het cameratoezicht wel aan de alle regels voldoet. Om te beginnen laat de veiligheidsadviseur van de gemeente extra informatieborden plaatsen bij horecagelegenheden. Het uitgaanspubliek en andere bezoekers weten dan dat ze gefilmd worden. Tevens gaat de gemeente informatie aanbieden over het cameratoezicht via haar website.
Voordat er overgegaan mag worden op permanent cameratoezicht, moet het beleid periodiek geëvalueerd worden door de burgemeester. Dat bepaalt de Gemeentewet. Dat is nu niet gebeurd, volgens de veiligheidsadviseur omdat de gemeente er door de coronacrisis geen tijd voor had.
Privacyjurist Bas Bekenkamp van Privacy Company stelt dat dit problemen kan opleveren. “Zolang er geen legitiem besluit is van de burgemeester, voldoet de gemeente niet aan de Gemeentewet. Het gevolg van het ontbreken van een legitiem besluit is dat de politie ook niet legitiem de beelden met de camera’s mag verzamelen, opslaan, of verder toepassen. Want als er geen legitiem besluit is ontbreekt de grondslag daarvoor.”
Op zijn beurt overtreedt de politie hierdoor de Wet politiegegevens. Deze wet dicteert de rechten en plichten van politieagenten en burgers om politiegegevens te verwerken. Dat zijn persoonsgegevens die de politie verzamelt bij het uitvoeren van haar wettelijke taken.
De gemeente wil het cameratoezicht in en rond het uitgaansgebied van Castricum voortzetten. Daarvoor moet een nieuw besluit genomen worden. Om die reden heeft de veiligheidsadviseur de opdracht gegeven om, samen met de gemeente Alkmaar en de politie, een onderzoek uit te voeren. De centrale vraag van het onderzoek is hoe het cameratoezicht verbeterd kan worden. Op een later tijdstip krijgt de lokale veiligheidsdriehoek -bestaande uit de burgemeester, politie en het Openbaar Ministerie- de gelegenheid om een advies uit te brengen.
“Na bespreking van het advies zal de burgemeester een nieuw besluit nemen over de wijze waarop cameratoezicht wordt voortgezet”, aldus de veiligheidsadviseur. Het onderzoek zou zich in de laatste fase begeven en op korte termijn gepresenteerd worden. Hoelang het dan duurt voordat de gemeente aan alle wet- en regelgeving kan voldoen, is onduidelijk.
Gemeente Castricum doet er alles aan om een boete van de Autoriteit Persoonsgegevens te ontlopen. Dat de boetes van de privacywaakhond niet mals zijn, kan de gemeente Enschede beamen. Bij deze gemeente viel afgelopen april een boete van 600.000 euro op de deurmat doordat het de drukte in het centrum mat met WiFi-signalen. De toezichthouder oordeelde dat een ernstige inbreuk van de privacy was. De gemeente liet in juli weten dat het de boete in hoger beroep gaat aanvechten: ze is van mening dat de sanctie ‘onterecht en disproportioneel’ is.
