Oekraïne zet in de oorlog tegen Rusland gezichtsherkenning in. Het ministerie van Defensie gebruikt sinds afgelopen zaterdag de gezichtsherkenningssoftware van het bedrijf Clearview AI. Dit meldt de CEO van Clearview aan persbureau Reuters. Oekraïne gebruikt de software onder meer om Russische soldaten te identificeren.
Clearview AI, een Amerikaanse startup, bood haar diensten zelf aan Oekraïne aan. Met de technologie kan het land Russische soldaten opsporen, desinformatie tegengaan en slachtoffers identificeren. Oekraïne krijgt gratis toegang tot Clearview AI’s zoekmachine voor gezichten, zei Clearview-adviseur en voormalig diplomaat Lee Wolosky tegen Reuters. Hij voegde toe dat autoriteiten aan de hand van deze zoekmachine ‘personen van belang’ kunnen herkennen bij controleposten.
Nadat Rusland Oekraïne binnenviel, stuurde Clearview-topman Hoan Ton-That een brief naar Kiev waarin hij hulp aanbood. Hierdoor kwam de zaak aan het rollen. In de brief zei Ton-That dat de technologie voor verschillende doeleinden kan worden gebruikt. Hij schreef onder meer over het herenigen van vluchtelingen die van hun familie zijn gescheiden. Ook noemde hij het identificeren van Russische soldaten, en het helpen ontkrachten van nepnieuws op sociale media met betrekking tot de oorlog.
Het exacte doel waarvoor het Oekraïense ministerie van Defensie de technologie gebruikt is volgens Ton-That onduidelijk. Naar verwachting zullen andere delen van de Oekraïense regering de gezichtsherkenningstechnologie de komende dagen gaan inzetten, aldus Ton-That en Wolosky tegen Reuters.
Volgens Ton-That, mede-oprichter van Clearview, heeft zijn startup meer dan twee miljard afbeeldingen van de Russische sociale-mediadienst VKontakte tot haar beschikking. In totaal bevat de database meer dan tien miljard foto’s. Aan de hand daarvan kan Oekraïne omgekomen slachtoffers eenvoudiger identificeren dan via het matchen van vingerafdrukken. De technologie werkt ook als er sprake is van gezichtsbeschadiging, aldus Ton-That.
Wolosky stelde dat de dataset van Clearview met de afbeeldingen van VKontakte uitgebreider is dan die van PimEyes; een openbaar beschikbare zoekmachine die in het verleden is gebruikt om individuen op oorlogsfoto’s te identificeren.
Niet iedereen is enthousiast over het gebruik van gezichtsherkenningstechnologie tijdens de oorlog. Volgens Albert Fox Cahn, directeur van het Surveillance Technology Oversight Project in New York, kan een mismatch leiden tot burgerdoden. Hij noemt als voorbeeld oneerlijke arrestaties als gevolg van het gebruik van gezichtsherkenning door de politie. “We zullen zien dat goedbedoelde technologie averechts werkt en schade toebrengt aan de mensen die het zou moeten helpen”, aldus Cahn tegen Reuters.
Ton-That stelt dat Clearview nooit als de enige bron van identificatie mag worden gehanteerd. Ook wil hij niet dat de technologie wordt gebruikt op een manier die in strijd is met de Geneefse Conventies, waarin wettelijke normen voor humanitaire behandeling in oorlogstijd zijn vastgelegd. Volgens Ton-That kunnen gebruikers niet zomaar toegang krijgen tot de database. Ze dienen eerst een training te volgen. Bovendien moeten gebruikers een zaaknummer en een reden invoeren voordat ze een zoekopdracht kunnen starten. Deze regels gelden ook voor gebruikers in Oekraïne, aldus Ton-That.
Er is veel discussie over de privacyrisico’s die het gebruik van Clearview met zich mee brengt. Het bedrijf kreeg afgelopen week een boete van 20 miljoen euro opgelegd door een Italiaanse privacy-waakhond wegens het onrechtmatig verzamelen van biometrische gegevens van Italiaanse burgers. Eerder legde de Britse privacy-waakhond Information Commissioner’s Office een even hoge boete op om dezelfde reden. Ook in België ligt Clearview onder vuur. De dienst moet Belgische gezichten uit haar database verwijderen. Omdat de wijze waarop Clearview haar database samenstelt in strijd zou zijn met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG), sleepten diverse nationale privacy-organisaties het bedrijf vorig jaar voor de rechter.
