De Afdeling advisering van de Raad van State heeft op 28 oktober 2020 advies uitgebracht over het wetsvoorstel over de implementatie van de richtlijnen verkoop goederen en levering digitale inhoud en digitale diensten. Het wetsvoorstel is op 18 februari 2021 bij de Tweede Kamer ingediend. Daarmee is ook het advies van de Afdeling advisering openbaar geworden.
Het voorstel regelt de implementatie van twee Europese richtlijnen over de verkoop van goederen en over de levering van digitale inhoud en digitale diensten. Deze Europese regels passen de bestaande regels op het terrein van consumentenkoop aan. Zo past het voorstel de eis aan dat een gekocht product aan de gerechtvaardigde verwachtingen van de consument moet beantwoorden. Deze zogenoemde conformiteitseis wordt verder gespecificeerd, zodat de consument beter weet waarop hij moet letten als hij een product koopt. Daarnaast bevat het voorstel nadere regels over commerciële garanties en over de mogelijkheden van de consument om een actie te starten tegen de verkoper in het geval van een gebrekkig product.
De Afdeling advisering vraagt aandacht voor het feit dat consumenten steeds vaker de mogelijkheid krijgen om voor de levering van digitale inhoud of diensten te ‘betalen’ met persoonsgegevens. In plaats van een betaling in geld, geeft de consument de handelaar toestemming zijn persoonsgegevens te verwerken. Consumenten die minder te besteden hebben, kunnen oneigenlijke druk voelen te betalen met hun persoonsgegevens. Daarmee staan zij een uitholling van hun grondrechten toe. Volgens de Autoriteit Persoonsgegevens is de bescherming door de Algemene Verordening Gegevensbescherming onvoldoende effectief en zijn aanvullende beschermende maatregelen nodig in het consumentenrecht. De Afdeling advisering heeft er begrip voor dat die nadere regels niet in dit voorstel zijn opgenomen, gelet op het uitgangspunt dat bij implementatie van Europese regels in nationale wetgeving geen nadere regels worden gesteld. Maar zij vindt het wel van belang dat het kabinet meer inzicht geeft in de wijze waarop hij deze problematiek beoogt te adresseren, al dan niet op Europees niveau.
De Afdeling advisering adviseert verder een nadere toelichting op te nemen over een specifiek aspect van de ontbindingsregeling. Een consument mag de koopovereenkomst ontbinden als het gekochte product gebreken vertoont, maar wel pas nadat hij eerst bij de verkoper om herstel of vervanging heeft gevraagd. Dit wordt wel het ‘getrapte stelsel van remedies’ genoemd. De verkoper krijgt op deze wijze de kans om alsnog aan zijn verplichting te voldoen om een correct product te leveren. In het wetsvoorstel wordt een nieuwe bepaling opgenomen die meebrengt dat een koper direct de koopovereenkomst mag ontbinden bij een ernstige tekortkoming. Het is de vraag hoe deze bepaling zich precies verhoudt tot het bestaande getrapte stelsel, omdat in deze gevallen de verkoper niet eerst de gelegenheid heeft alsnog correct te presteren.
