Michiel van Ast is per 1 april partner bij Leeway, een advocatenkantoor dat gespecialiseerd is in intellectueel eigendom, technologie, media en entertainment. Binnen Leeway richt Van Ast zich op het verder uitbouwen van de tech- en privacypraktijk. Wij spraken hem over zijn interesse voor het privacyrecht, zijn nieuwe functie en de bijkomende uitdagingen.
Op 1 april jl. heb ik mij als partner aangesloten bij Leeway. Een jong en ambitieus, in Amsterdam gevestigd advocatenkantoor, gespecialiseerd in intellectueel eigendom, technologie, media en entertainment. Ik richt me op het verder uitbouwen van de tech- en privacypraktijk, met een focus op digitale transformatie, data protection en commercial contracting. Hiervoor werkte ik bij Grasp, een kantoor dat ik zelf mede heb opgericht. Het liep goed, mede door de fijne samenwerking met mijn compagnon (Jeroen Schouten), maar ik was toe aan een volgende stap, een nieuw avontuur. Dat heb ik gevonden bij Leeway, dat qua organisatie en met een leuk team een breed fundament en veel mogelijkheden voor groei biedt.
Mijn interesse voor het privacyrecht is nauw verbonden met mijn passie voor technologie. Met name de innovaties die het voortbrengt en de mogelijkheden die het biedt om de kwaliteit van ons leven te vergroten, om mensen te verbinden. Wat dat betreft leven we in een veelbelovende tijd. De daarmee gepaard gaande risico’s voor onze privacy, autonomie en gelijkheid zijn tegelijkertijd evident. Maar, meer dan een manier om technologie en innovatie aan banden te leggen, zie ik het privacyrecht als een enabler. Compliance leidt tot innovatie door vertrouwen.
Een groot deel van mijn praktijk bestaat uit het ondersteunen van bedrijven bij hun digitale transformatie: de omschakeling naar een businessmodel dat met digitale middelen inspeelt op nieuwe behoeftes en verwachtingen van klanten. Doel is het vinden van nieuwe manieren om waarde te leveren, inkomsten te genereren en efficiëntie te verbeteren. Het gaat daarbij over technologie, maar veel meer nog over verandering. Ik adviseer, ondersteun compliance, stel contracten op en onderhandel, maar de grootste uitdaging is het managen van verwachtingen en zorgen dat partijen elkaar begrijpen. Als een complex IT-project mislukt, en dat gebeurt nogal eens, is dat zelden een technisch probleem. Het is bijna altijd cultureel van aard: onvoldoende afstemming van behoeften, belangen en afhankelijkheden. Die uitdaging is tegelijkertijd mijn drijfveer, namelijk zorgen dat het lukt.
Toen ik in 2004 als advocaat startte en ondernemingen begon te adviseren over privacywetgeving, gold veel van wat nu geldt natuurlijk ook al. Het voornaamste verschil is misschien wel dat onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) veel meer nadruk op compliance is komen te liggen: aantonen dat de juiste maatregelen zijn genomen om aan de regels te voldoen. De ongelukkige bijvangst van deze op zich welkome ontwikkeling is dat partijen er vaak in doorslaan. Een overkill aan verwerkersovereenkomsten, DPIA’s waar net niets in staat, etc. Niet zelden onbewust onbekwaam. Papieren tijgers en paarse krokodillen, zeg maar. Maar ook het door Lokke Moerel geïntroduceerde begrip “mechanisch proceduralisme”, waarbij verantwoordelijken mechanisch individuen informeren en hun toestemming verzamelen, zonder daadwerkelijke privacybescherming te bieden. Als ik iets hoop bij te dragen, is het een beetje gezond verstand en pragmatisme. Soms is simpelweg doorvragen om tot de kern te komen genoeg.
De film Eternal Sunshine of the Spotless Mind (2004). Een liefdesdrama, wat met een beetje goede wil in het thema van dit interview past. Via een bedrijfje kunnen voormalige geliefden herinneringen aan elkaar laten uitwissen. Kate Winslet heeft zo afscheid genomen van haar ex Jim Carrey (in een heel andere rol dan we van hem gewend waren). De hang naar 'eternal sunshine of the spotless mind' doet hem tot hetzelfde besluiten, zodat zijn herinneringen aan haar ook één voor één worden gewist. Terwijl eerst de pijnlijke, maar daarna ook de mooie herinneringen worden gewist, ontstaat in zijn hoofd een groots drama omdat hij die mooie herinneringen uiteindelijk tóch niet kwijt wil. Niet het recht om vergeten te worden, maar het recht om te vergeten. Aanrader!
Dit interview is te vinden in de rubriek Loopbaan.
