Per 10 oktober 2025 geldt een nieuwe Europese verordening voor politieke reclame. Hierin staan onder andere de voorwaarden om mensen te mogen benaderen met gerichte (getargete) online politieke reclame. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) heeft een leidraad opgesteld om organisaties te helpen voldoen aan deze nieuwe regels voor gerichte politieke reclame. Met een publieke consultatie vraagt de AP (branche)organisaties, experts en belanghebbenden om op deze leidraad te reageren.
Met de Verordening betreffende transparantie en gerichte politieke reclame (VPR) wil de wetgever voorkomen dat kiezers heimelijk worden beïnvloed tijdens verkiezingscampagnes en dat het vertrouwen in eerlijke verkiezingen wordt aangetast.
De AP houdt per 10 oktober toezicht op die artikelen uit de VPR die gaan over gerichte online politieke reclame waarbij persoonsgegevens worden verwerkt. De leidraad van de AP gaat niet over de andere artikelen uit de VPR die gaan over de transparantie rondom de herkomst van politieke reclame. Daarvoor is het Commissariaat voor de Media aangewezen als toezichthouder.
Uit onderzoek en signalen van Open State Foundation blijkt dat de praktische uitvoering van de transparantie-eisen voor politieke advertenties nog met kinderziektes kampt. Politieke advertenties moeten per 10 oktober voorzien zijn van een duidelijk label en een transparantieverklaring met het totaalbedrag van de reclame, waarbij alle vormen van media (radio, tv, online, print, outdoor) worden meegerekend. In werkelijkheid zijn deze labels en verklaringen echter nog vaak onvolledig, en voldoen reclamebedrijven en opdrachtgevers nog niet aan alle eisen van de nieuwe verordening. Open State Foundation roept de toezichthoudende instanties – waaronder de AP, de Autoriteit Consument en Markt en het Commissariaat van de Media – op om samen te werken om tot volledige naleving te komen. Verdere aanscherping en handhaving zijn volgens de stichting noodzakelijk om de beoogde transparantie en bescherming van de democratie te waarborgen.
In de VPR staan onder andere de eisen waaraan organisaties moeten voldoen om mensen te mogen benaderen met gerichte online politieke reclame, bijvoorbeeld via sociale media. ‘Gericht’ houdt in dat de reclame (niet) bij een bepaalde doelgroep terechtkomt (ook wel ‘targeted ads’ genoemd). Daarnaast stelt de VPR ook eisen aan de manier waarop deze organisaties informatie geven over hun gerichte online politieke reclame.
De AP vindt het belangrijk dat organisaties die targetingtechnieken gebruiken voor online politieke reclame, begrijpen aan welke regels zij moeten voldoen. En dat zij deze regels ook naleven. Met deze leidraad geeft de AP informatie over de regels. En legt de AP uit hoe organisaties de regels in de praktijk kunnen toepassen. De leidraad is gericht aan verwerkingsverantwoordelijken die onder het toezicht van de AP vallen.
Met deze consultatie nodigt de AP (branche)organisaties, experts en belanghebbenden uit om te reageren op de leidraad. De input wordt gebruikt om de leidraad aan te scherpen en te verbeteren.
Wat vindt u van de leidraad en biedt deze voor u meerwaarde?
Zijn er onderdelen uit de leidraad waarover de AP volgens u meer duidelijkheid zou kunnen geven? Zo ja, over welk onderdeel gaat dit en welke verduidelijking heeft u nodig?
Heeft u goede voorbeelden uit de praktijk die de AP zou kunnen meenemen in de leidraad?
Ziet u naast de inzet van targetingtechnieken andere invloedrijke(re) beïnvloedingsmethoden waarbij persoonsgegevens worden verwerkt en waarmee het verkiezingsproces wordt beïnvloed?
