Digitale platforms en grote technologiebedrijven – vaak samengevat onder de noemer Big Tech – vormen de ruggengraat van onze digitale samenleving. Hun infrastructuur bepaalt hoe we zoeken, communiceren, werken en consumeren. Van clouddiensten en sociale media tot kunstmatige intelligentie en appstores: de afhankelijkheid van een beperkt aantal mondiale spelers groeit, net als de zorgen over macht, transparantie en publieke controle. Tegelijkertijd zien we een Europese tegenbeweging, met toenemende aandacht voor digitale soevereiniteit, eerlijke concurrentie en bescherming van persoonsgegevens.

In het dossier “Big Tech” onderzoeken we de machtsverhoudingen, regulering en maatschappelijke impact van deze digitale ecosystemen – op strategisch, juridisch en ethisch niveau.

We gaan in op:

• De marktdominantie en invloed van grote platforms zoals Google, Meta, Amazon, Apple, Microsoft en TikTok, en hun rol in de data-economie, informatievoorziening en publieke infrastructuur.

• Het onderscheid tussen gatekeepers en andere marktpartijen, en de gevolgen van platformisering in domeinen als zorg, onderwijs, media en overheidsdiensten.

• Nieuwe en bestaande wet- en regelgeving, waaronder:

  • De Digital Markets Act (DMA) – om oneerlijke machtsposities en marktafsluiting te voorkomen.

  • De Digital Services Act (DSA) – over transparantie, moderatie en risicobeheer op online platforms.

  • De AVG en aanvullende nationale kaders voor gegevensbescherming.

  • Beleidsdiscussies rond fiscale rechtvaardigheid, concurrentie en digitale autonomie.

• Actuele ontwikkelingen zoals Europese handhavingsacties tegen platformmisbruik, AI-gedreven machtsconcentratie, en initiatieven voor open source, publieke infrastructuren en alternatieve platformmodellen.

• Praktijkvoorbeelden van publieke afhankelijkheid van Big Tech – bijvoorbeeld in cloudgebruik binnen de zorg en het onderwijs – én strategieën van overheden en organisaties om digitaal weerbaarder, transparanter en onafhankelijker te opereren.