• Versterkte oversight door nationale toezichthouders en de Europese Digital Services Board, met vergaande bevoegdheden voor ingrijpen bij platforms die een groot bereik hebben en substantiële invloed uitoefenen.

Deze maatregelen bevorderen niet alleen een veiliger internet maar zorgen ook dat gebruikers daadwerkelijk zeggenschap krijgen over hun digitale omgeving, onder andere door toegang tot algoritme-informatie en bescherming van de vrijheid van meningsuiting.

Digital Markets Act: aanpak van platformmacht

De DMA heeft als doel de dominantie van grote online platforms (‘gatekeepers’) zoals Amazon, Google en Meta te doorbreken en te voorkomen dat zij de markt blijven beheersen ten koste van innovatie en keuzevrijheid van burgers en bedrijven. In de praktijk betekent dit:

• Duidelijk afgebakende criteria voor wat een gatekeeper is, gebaseerd op onder meer gebruikersaantallen en omzet.

• Verbod op oneerlijke handelspraktijken zoals zelfpreferentie en verplichte waarborging van interoperabiliteit.

• Transparantieverplichtingen ten aanzien van het delen van data tussen platform, handelaars en consumenten, altijd binnen de kaders van de geldende privacywetgeving.

• Stimulering van een gelijk speelveld, waarbij ook kleine en middelgrote platforms en startups worden beschermd tegen machtconcentratie en onrechtmatige belemmeringen.

Gatekeepers blijven ruimte houden voor innovatie, maar mogen hun marktmacht niet misbruiken om concurrentie en de Europese waarden te schaden.

Actualiteit en maatschappelijke relevantie

Met het Digital Services Pakket heeft de EU een regulerend kader neergezet dat direct inspeelt op de groeiende rol van digitale diensten, data en platformen binnen alle facetten van het maatschappelijk en economisch leven. Dit sluit naadloos aan bij de missie van PONT | Data & Privacy: reflectie, kennisdeling en kritische discussie over digitale transformatie, waarbij kwaliteit, diversiteit aan perspectieven en burgerrechten vooropstaan. Burgers krijgen opnieuw controle, bedrijven worden gestimuleerd tot eerlijke innovatie en overheden kunnen effectiever handhaven. Het Pakket fungeert daarmee als motor voor een digitale en rechtvaardige samenleving waarin zowel veiligheid als keuzevrijheid gewaarborgd zijn.

Politiek akkoord over de DSA en DMA werd bereikt in 2022; sindsdien vormen deze wetten het leidende paradigma voor digitaal beleid binnen de Europese Unie en daarbuiten.