De opkomst van kunstmatige intelligentie stelt ons niet alleen voor technologische, maar ook voor fundamentele ethische vragen. Hoe zorgen we ervoor dat AI-systemen rechtvaardig, transparant en mensgericht functioneren? Wie is verantwoordelijk als een algoritme discrimineert, schade veroorzaakt of ondoorzichtige beslissingen neemt? In het themadossier ‘Ethiek en verantwoordelijkheid’ staan deze vragen centraal.

We onderzoeken onder andere:

•De ethische dilemma’s die ontstaan bij het ontwerpen en toepassen van AI, zoals het risico op bias, uitsluiting, autonomiebeperking en ongelijke machtsverhoudingen.

•De verantwoordelijkheid van ontwikkelaars, organisaties en overheden bij het borgen van mensgerichte AI.

•Relevante richtlijnen en kaders, zoals de AI Act (met nadruk op risicobeoordeling en transparantie), de AVG, het Europese AI-ethiekraamwerk van de High-Level Expert Group on AI, en het Nederlandse overheidskader voor betrouwbare algoritmen.

•Praktijkvoorbeelden van ethische toetsing, burgerparticipatie bij AI-beleid en het toepassen van ethische impact assessments (zoals IAMA).

•Discussies over accountability, human oversight en het vastleggen van verantwoordelijkheid in complexe AI-ketens.

Daarnaast besteden we aandacht aan actuele ontwikkelingen, zoals het gebruik van AI in de publieke dienstverlening, het toezicht op algoritmen, en het opstellen van ethische gedragscodes door bedrijven en instellingen.