Fraude is ‘opzettelijke misleiding om onrechtmatig voordeel te verkrijgen’.(1) Een breed begrip, een verzamelnaam, maar in ieder geval een vorm van bedrog.(2) In toenemende mate worden burgers, organisaties en de overheid benadeelt door financiële fraude. Voorbeelden van financiële fraude zijn o.a. identiteitsfraude, fraude met zorggelden, witwassen van verkregen fraudegeld en financiering van terrorisme.

Financiële fraude en andere vormen van financieel-economische criminaliteit verstoren het economische verkeer tussen burgers onderling en ondermijnen het vertrouwen in de overheid. Ook de integriteit van stelsels als de financiële markten en het zorgstelsel lijdt eronder.(3) De opsporing en bestrijding van financiële fraude is daarom prioriteit voor daartoe bevoegde instanties als de FIOD en het OM.

Criminelen zijn goed georganiseerd, werken grensoverschrijdend en slaan sinds de coronacrisis steeds vaker digitaal hun slag. Voor het aanpakken van financiële fraude is de uitwisseling van gegevens daarom cruciaal, waarbij tevens de privacyregels in acht moeten worden genomen.(4)

Op nationaal niveau is een van de maatregelen om financiële fraude tegen gaan een incidentenwaarschuwingssysteem (zwarte lijst). Deze lijst biedt mogelijkheid om gegevens over frauderende (rechts)personen te registeren en uit te wisselen.(5) Op Europees niveau zijn er, in de strijd tegen het witwassen van verkregen fraudegeld en het financieren van terrorisme, in 2018 nieuwe maatregelen genomen. Een daarvan is de invoering van een register van ‘uiteindelijk belanghebbenden van een organisatie, het UBO-register, dat in Nederland in 2020 in werking trad.(6)

Voetnoten

(1) https://www.om.nl/onderwerpen/fraude
(2) https://www.fiod.nl/wat-is-fraude/
(3) https://www.om.nl/onderwerpen/fraude
(4) https://www.nvb.nl/themas/veiligheid-fraude/veiligheid-fraude/
(5) https://autoriteitpersoonsgegevens.nl/nl/zelf-doen/register-zwarte-lijsten/zwarte-lijst-financiele-instellingen
(6) https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/financiele-sector/vraag-en-antwoord/wat-doet-de-overheid-tegen-witwassen