Mogen mobiele camera’s, zoals drones of rijdende camera’s, worden ingezet voor handhaving van de openbare orde?

Om de openbare orde te handhaven kunnen gemeenten en de politie mobiel of flexibel cameratoezicht inzetten. Zoals drones, camera’s die op een auto zijn bevestigd of camera’s die op een verplaatsbare mast zijn gemonteerd. Daarbij is van belang op welke wettelijke grondslag de inzet van cameratoezicht is gebaseerd. Die grondslag bepaalt namelijk mede welke eisen er gelden voor de inzet van het toezicht en de verwerking van de beelden.

Mobiel cameratoezicht door de gemeente

De burgemeester kan mobiel of flexibel cameratoezicht inzetten op grond van artikel 151c van de Gemeentewet. Dan moet aan alle voorwaarden zijn voldaan die ook gelden voor regulier vast cameratoezicht. Voor mobiel cameratoezicht gelden dus dezelfde voorwaarden als voor camera’s op een vaste plek.

Dat betekent onder andere dat de burgemeester eerst moet bepalen of de inzet van camera’s wel noodzakelijk is voor het te bereiken doel. En of dit doel niet met minder ingrijpende maatregelen te bereiken is.

Mobiel cameratoezicht door de politie

De politie kan incidenteel mobiel of flexibel cameratoezicht inzetten op grond van artikel 3 van de Politiewet, als dit noodzakelijk is voor de handhaving van de openbare orde. Dit mag alleen als daarvoor een concrete aanleiding bestaat. Ook hier geldt dat het doel waarvoor de camera’s worden ingezet niet met minder ingrijpende middelen kan worden bereikt.

Bij onvoorziene ordeverstoringen of bij (de vrees voor) ordeverstoringen van tijdelijke aard kan cameratoezicht op grond van artikel 3 van de Politiewet worden ingezet. Zoals een risicowedstrijd in het betaalde voetbal, bij (dreigende) rellen, bij evenementen of bij demonstraties.

Deze vorm van incidenteel cameratoezicht mag alleen kortstondig worden toegepast en niet stelselmatig plaatsvinden.

Camerabeelden zijn politiegegevens

De verwerking van de camerabeelden die worden gemaakt met deze vormen van mobiel cameratoezicht (dus zowel op grond van artikel 151c van de Gemeentewet als op grond van artikel 3 van de Politiewet), valt onder de Wet politiegegevens. De camerabeelden zijn daarom politiegegevens.

Korpschef is verwerkingsverantwoordelijke

Dit betekent dat de korpschef verwerkingsverantwoordelijk is voor de verwerking van de camerabeelden die op grond van de Gemeentewet of de Politiewet bijvoorbeeld met drones of rijdende camera’s worden gemaakt.

De korpschef is er ook voor verantwoordelijk dat de verwerking van deze camerabeelden voldoet aan de regels van de Wet politiegegevens.

Mensen informeren

Bij mobiel cameratoezicht kunnen er camerabeelden worden gemaakt op plaatsen waar mensen dat niet verwachten of zonder dat zij dit merken. Een drone of een auto met camera kan daardoor een grotere inbreuk maken op hun persoonlijke levenssfeer dan een statische camera.

Het is daarom bij mobiel cameratoezicht extra belangrijk dat het publiek goed wordt geïnformeerd over het cameratoezicht. Mensen moeten weten dat zij gefilmd kunnen worden.