Een werknemer, een docent, heeft zijn ex-werkgever opgegeven als referent. De potentiële nieuwe werkgever neemt contact op met deze referent en krijgt onder andere te horen dat ‘er zaken rondom het lesgeven zijn waar aandacht voor moet zijn’ en ‘er meldingen van leerlingen zijn over het niet veilig voelen en angstig zijn voor 1 op 1 situaties’. De school waar de werknemer gesolliciteerd heeft besluit vervolgens de werknemer niet aan te nemen. De werknemer stelt de referent aansprakelijk voor de schade.
Het Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt op 21 augustus 2018 dat als uitgangspunt heeft te gelden dat als een sollicitant in een sollicitatieprocedure zijn ex-werkgever aanwijst als referent, hij daarmee toestemming (in de zin van artikel 6 lid 1 sub a van de AVG) geeft om gegevens over zijn persoon en over zijn functioneren te verstrekken aan een ander. Deze informatie kan zowel positief als negatief voor de persoon in kwestie uitpakken. Wanneer een sollicitant bepaalde negatieve informatie van de referentie over zijn persoon of functioneren wil uitsluiten, dient hij dat volgens het Hof expliciet bij de referent aan te geven. De referent kan dan op zijn beurt een afweging maken of hij nog wel een referentie wil afgeven. Als voormalig werkgever zal hij immers een correct beeld van de betrokken persoon aan de potentiële werkgever moeten verstrekken. Het onthouden van informatie kan onzorgvuldig handelen en daarmee aansprakelijkheid voor de schade jegens de potentiële werkgever opleveren.
Als een referent besluit referenties te verstrekken betekent dit niet dat hij vervolgens alles over de ex-werknemer mag vertellen. De referent mag alleen informatie verstrekken die van belang is voor het functioneren van de sollicitant. De beantwoording van de vraag of sprake is van relevante informatie zal onder meer afhankelijk zijn van de inhoud van de gestelde vragen door de potentiële werkgever, de ernst van bepaalde gedragingen (zoals wangedrag), de aard van de functie, de betrokken belangen van derden, het tijdsverloop nadat zich bepaalde negatieve gebeurtenissen hebben voorgedaan en de eventueel getoonde verbetering.
Het Hof kwam in deze zaak tot het oordeel dat de referent de belastende informatie over de ex-werknemer mocht doorgeven en dus niet onrechtmatig en ook niet in strijd met de AVG had gehandeld. Daarbij werd onder andere overwogen dat leerlingen moeten worden beschermd tegen mogelijk ongewenst gedrag van docenten.
In deze zaak liep het dus goed af voor de school die de referenties had verstrekt. De zaak maakt echter nogmaals duidelijk dat zorgvuldig met het verstrekken van referenties moet worden omgegaan. De afweging moet worden gemaakt welke informatie noodzakelijk is en dus van belang is voor het functioneren van de ex-werknemer, maar er moet ook een waarheidsgetrouw beeld worden gegeven. Daarnaast kan het ook nog zo zijn dat in een overeenkomst ter beëindiging van de arbeidsovereenkomst tussen de ex-werknemer en de ex-werkgever is afgesproken dat partijen zich niet negatief over elkaar uit zullen laten jegens derden of dat positieve of neutrale referenties worden verstrekt. Als in dat geval voor de ex-werknemer negatieve referenties worden verstrekt, wordt in strijd met de overeenkomst gehandeld.
Als u wordt benaderd voor referenties is het verstandig om niet direct die referenties te verstrekken maar eerst te bepalen welke informatie kan worden gedeeld. Soms weet u niet eens dat u als referent bent opgegeven en kunt u overvallen worden door een (telefonisch) verzoek van een potentiële werkgever. Laat u niet verleiden om in het telefoongesprek direct informatie te verstrekken. Dat is natuurlijk anders als u zich alleen in positieve zin over de werknemer kunt uitlaten, maar als u niet (geheel) positief bent over de ex-werknemer doet u er verstandig aan om de potentiële werkgever te vragen het verzoek om referenties en de specifieke vragen te mailen, en eventueel aan de ex-werknemer te vragen of het klopt dat u als referent bent opgegeven, zodat vervolgens een zorgvuldige afweging kan worden gemaakt.
Dit artikel is ook te vinden in de dossiers Privacy op de werkvloer en AVG
