Sinds 2016 kunnen overheidsinstellingen, bedrijven en particulieren aan de politie doorgeven hoeveel beveiligingscamera’s zij hebben en waar die zich bevinden. Sindsdien zijn er in Nederland in totaal 228.530 camera’s geregistreerd. Per vierkante kilometer staan er in Nederland zo’n 6 geregistreerde camera’s. De bewaartijd van de camerabeelden is gemiddeld 23 dagen.
Van al die geregistreerde camera’s is 80,8% eigendom van bedrijven. Publieke camera’s, van bijvoorbeeld de gemeente, omvatten 7,5% van alle camera’s. Particulieren registreerden 11,7% van het totale aantal beveiligingscamera’s in Nederland.
In Amsterdam staan de meeste camera’s: 21.816. Per vierkante kilometer komt dat neer op ongeveer 100 camera’s. Voor iedere 10.000 inwoners die de stad telt, zijn er 253 camera’s.
Ook Rotterdamse bedrijven, particulieren en overheden observeerden op grote schaal de openbare ruimte met 13.771 camera’s. In Den Haag en Utrecht zijn in totaal zo’n 5.000 camera’s geregistreerd. Per vierkante kilometer zijn er in Den Haag 8 camera’s meer geregistreerd dan in Rotterdam (50 om 42). In Utrecht leggen 45 camera’s per vierkante kilometer beelden vast.
Binnen Nederland zijn er grote verschillen per gemeente te zien. Om een goede vergelijking te kunnen maken van het aantal camera’s per gemeente, is gekeken naar het aantal camera’s per 10.000 inwoners. In dat geval zijn er in de gemeente Vlieland de meeste camera’s geregistreerd: 677 per 10.000 inwoners. Ook in Zandvoort, Haarlemmermeer en Nijkerk staan met ruim 400 camera’s per 10.000 inwoners relatief veel geregistreerde camera’s ten opzichte van het aantal inwoners.
Veruit de minste camera’s per inwoner staan in de Groningse gemeente Loppersum: 7 per 10.000 inwoners. Drechterland en Kapelle, twee andere gemeenten met weinig camera’s, hebben respectievelijk 22 en 28 camera’s per 10.000 inwoners.
Lang niet alle gemeenten hebben beveiligingscamera’s van de overheid geregistreerd staan bij de politie. Van alle gemeenten heeft namelijk 31,5% geen publieke camera’s aangemeld bij de database van de politie, terwijl het onwaarschijnlijk is dat al deze gemeenten daadwerkelijk geen camera’s beheren. Daarmee ligt het daadwerkelijke aantal overheidscamera’s waarschijnlijk hoger dan puur op basis de beschikbare data kan worden vastgesteld.
De gemeente Haarlemmermeer heeft overigens de meeste overheidscamera’s, namelijk maar liefst 4.683. Dit heeft waarschijnlijk grotendeels te maken met luchthaven Schiphol, die zich in de gemeente bevindt.
Haarlemmermeer, 4683*
Rotterdam, 1807
Amsterdam, 1083
Den Haag, 877
Utrecht, 520
*Schiphol Airport ligt in deze gemeente
Ook op provinciaal niveau zijn duidelijke verschillen te zien. Zo staan er in Noord-Brabant en Gelderland de meeste camera’s per 10.000 inwoners. In de hoofdsteden van deze twee provincies worden tevens de meeste beelden vastgelegd ten opzichte van andere provinciale hoofdsteden.
Per vierkante kilometer springt juist de hoeveelheid beveiligingscamera’s in Zuid-Holland en Utrecht in het oog. Ten opzichte van zowel het aantal inwoners als de oppervlakte zijn er in Zeeland weinig geregistreerde camera’s.
Deze cijfers brengen in kaart hoeveel camera’s er geregistreerd staan bij de politie. Het werkelijke aantal camera’s dat zich in de openbare ruimte bevindt, kan hoger zijn.
In het kader van het project ‘Camera in Beeld’ vraagt de politie bedrijven en particulieren hun camera’s te laten registreren. Op die manier kan de politie in geval van een misdaad snel camera’s lokaliseren en nagaan of er beelden zijn vastgelegd die de politie in verband kan brengen met een delict of gebeurtenis.
Gemiddeld worden er per registratie 5,8 camera’s doorgegeven. Particulieren die een registratieformulier invullen, hebben gemiddeld 2 camera’s. Daarnaast valt nog op te maken dat 87,6% van alle geregistreerde camera’s op de openbare weg gericht is. Van 0,6% weet de politie niet of dit het geval is. De overige 11,7% van de geregistreerde camera’s staat enkel op privéterrein gericht.
Het overgrote deel van de aangemelde camera’s betreft camera’s die niet door een overheidsinstantie worden beheerd; 211.308 van de 228.530 camera’s zijn van bedrijven of particulieren. Hiervan is 86,6% op de openbare weg gericht, waarbij hedendaags moet worden voldaan aan vrij strikte regelgeving, vastgelegd in de AVG. Zo moet er een gerechtvaardigd belang zijn om de openbare weg te filmen, moet er adequaat aangegeven worden dat er wordt gefilmd en geldt er een wettelijke bewaartermijn. De Autoriteit Persoonsgegevens moet toezicht houden, maar de vraag is of dit adequaat gebeurt, zeker bij particulieren.
