Met meer dan honderd concrete acties zoals intensieve samenwerking met bedrijfsleven en wetenschap én door publieke middelen te investeren, gaat het kabinet de maatschappelijke en economische kansen van artificiële intelligentie (AI) voor Nederland benutten. Dat staat in het Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie dat deze week door staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat) namens het kabinet naar de Kamer is gestuurd.
AI is een technologie waardoor bijvoorbeeld industriële machines, software en allerlei apparaten zelfstandig problemen oplossen of producten kunnen maken. Zij imiteren hierbij het menselijk denken. Nederland heeft een goede uitgangspositie als het gaat om het onderzoek naar en toepassingen van AI. Doel van het kabinet is om de Nederlandse economie mondiaal concurrerend te houden door AI te stimuleren op basis van het uitgangspunt dat mensen en bedrijven erop kunnen vertrouwen dat AI zorgvuldig wordt ingezet.
Staatssecretaris Mona Keijzer (EZK): “AI verandert nu al onze wereld ingrijpend. We moeten zorgen dat we niet geleefd worden door deze technologie, maar die voor ons laten werken. Met deze gecoördineerde kabinetsaanpak leggen we de basis voor een goede bijdrage van AI aan onze maatschappij, banen en inkomsten en zorgen we dat Nederland een innovatieve koploper blijft. Daar hoort ook de ambitie bij om op korte termijn het forse bedrag, dat bedrijven, kennisinstellingen en overheden al samen investeren, verder te verhogen.”
Het actieplan is gericht op het benutten van de kansen van AI en omvat onder meer financiering voor onderzoekers en ondernemers. In tegenstelling tot veel andere nationale AI-strategieën geeft het actieplan ook aandacht aan essentiële randvoorwaarden voor het succesvol toepassen van AI als scholing, datagebruik, digitale infrastructuur en de bescherming van de rechten van burgers met passende ethische en wettelijke kaders.
Het kabinet investeert jaarlijks al tientallen miljoenen euro’s in AI. In 2019 gaat het om 64 miljoen euro. Ambitie is om dit publieke deel te verdubbelen om gezamenlijk met bedrijven en kennisinstellingen deze technologie te ontwikkelen tot concrete toepassingen. Op dit moment werken al 65 partijen, waaronder het ministerie van EZK, daar samen aan in de Nederlandse AI Coalitie. Deze publiek-private samenwerking werd vandaag gelanceerd en vormt met de strategie de basis voor de Nederlandse aanpak van AI. De coalitie streeft naar een meerjarige publiek-private investering van in totaal twee miljard euro in zeven jaar.
Extra publieke middelen kunnen bijvoorbeeld komen vanuit de Kennis- en Innovatieagenda’s en het Kennis- en Innovatieconvenant 2020-2023. Deze worden dit najaar gelanceerd voor missies en sleuteltechnologieën waaronder AI. In de aanvullende overeenkomst die wordt gesloten tussen EZK, Financiën en Invest-NL is AI opgenomen als één van de domeinen waarop Invest-NL zich kan richten. Het kabinet komt bovendien met een economische investeringsagenda en onderzoekt de opzet voor een investeringsfonds, onder andere voor projecten die kennis en innovatie versterken. Vanuit Europa is in de Horizon Europe en Digital Europe programma’s nog eens 7,5 miljard euro beschikbaar voor AI. Inzet is om vanuit Nederland hier maximaal middelen uit te halen.
Uitgangspunt van de kabinetsstrategie is dat mensen centraal staan met respect voor hun rechten. Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties) benadrukt dat menselijk contact tussen overheid en burger nodig blijft en kondigt onder meer een samenwerkingsplatform aan. Daarin gaan overheden kennis en ervaringen delen en beleid afstemmen rondom publieke waarden en mensenrechten binnen AI. Ook gaat BZK bekijken hoe discriminatie bij AI valt te voorkomen en onderzoekt of toezichthouders voldoende hun werk kunnen doen, nu bedrijven en organisaties steeds vaker algoritmes gebruiken.
Het kabinet heeft ook oog voor eventuele risico’s zoals gebrekkige transparantie van data-analyses en algoritmes. Hierdoor kunnen mensen zich onvoldoende weren tegen de uitkomsten daarvan. Bovendien kunnen deze fouten bevatten en discriminerende effecten hebben. Daarom heeft minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) richtlijnen geformuleerd voor de toepassing van algoritmes door de overheid. Zo verbetert de transparantie rond het gebruik van algoritmes en minimaliseert het risico op fouten. De minister werkt daarnaast toe naar waarborgen die ook in wetgeving kunnen worden opgenomen.
Bekijk hier het Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie
Bekijk hier de Kamerbrief met het Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie
Dit nieuwsbericht is ook te vinden in het dossier Digitale Transformatie
