De Algemene en Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD en MIVD) moeten data van miljoenen Nederlandse burgers vernietigen. De toezichthouder gaf de diensten daarvoor de opdracht. In een brief aan Bits of Freedom bevestigt het kabinet dat ze hiervoor uiterlijk drie maanden de tijd hebben
Dat schrijft de burgerrechtenorganisatie in een persverklaring (1).
De AIVD en MIVD zijn in het leven geroepen op te waken over de nationale veiligheid van ons land. Om deze taak te vervullen, verzamelen de inlichtingendiensten grote hoeveelheden data van miljoenen Nederlandse burgers. Daarvoor gebruiken ze een techniek die ‘snapshotten’ heet. De internetkabel wordt dan twee uur lang afgetapt (2).
Deze berg aan informatie bevat een hoop niet-relevante gegevens. Maar gezien de hoeveelheid aan gegevens kunnen de veiligheidsdiensten daar niet zomaar over oordelen: ze hebben tijd nodig om de bulkdata te analyseren. In de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv 2017) staat dat ze daar anderhalf jaar de tijd voor hebben. Vervolgens moeten ze binnen twee weken aangeven hoe en wanneer ze overbodige gegevens gaan vernietigen.
De inlichtingendiensten hebben de bewaartermijn meerdere malen overschreden. De Commissie van Toezicht op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) tikte de AIVD en MIVD hiervoor op de vingers, maar zonder succes. Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Kajsa Ollongren greep niet in.
Bits of Freedom vond de gang van zaken onacceptabel en besloot om in actie te komen. Eind mei diende de burgerrechtenbeweging een klacht in bij de CTIVD (3). Ze eiste dat de veiligheidsdiensten alle niet-relevante data zo snel mogelijk vernietigden. “De hoeveelheden gegevens die de geheime diensten over ons zijn gaan verzamelen zijn zo groot, dat de diensten het zelf niet meer aan kunnen. Ze beoordelen die gegevens te laat, en als hele berg. Daardoor sluizen ze gigantische hoeveelheden gegevens van jou en mij door naar hun systemen, zonder dat die gegevens relevant zijn voor een onderzoek”, aldus Bits of Freedom.
De toezichthouder onderzocht de kwestie en concludeerde dat de veiligheidsdiensten de data van miljoenen Nederlanders te lang hadden bewaard. De CTIVD gaf de diensten de opdracht om vijf datasets te vernietigen (4).
Het kabinet is nu ook overstag. Via een brief laten de minister van Defensie Ollongren en minister van Binnenlandse Zaken Hanke Bruins Slot aan Bits of Freedom weten dat de gegevens reeds onbruikbaar zijn gemaakt. De diensten hebben uiterlijk drie maanden de tijd om alle niet-relevante data te vernietigen.
De belangenorganisatie is blij met deze uitkomst. Maar een oplossing voor het onderliggende probleem is er nog niet. “Dit hele proces laat zien dat het toezicht op de geheime diensten niet sterk genoeg is. Dat moet echt anders. We blijven ons daarom inzetten voor bindend toezicht dat niet afhankelijk is van organisaties als Bits of Freedom. Zodat jouw rechten en vrijheden beter beschermd zijn”, aldus BoF-directeur Evelyn Austin.
Als we de burgerrechtenbeweging mogen geloven moeten de diensten alle overtallige gegevens permanent vernietigen. Eerder maakte het kabinet een voorbehoud: bulkdatasets die gegevens bevatten voor onderzoek tegen dreigingen vanuit het buitenland, mochten bewaard worden (5). “Er moet nog een slag worden gemaakt om te kijken welke data je nog wel kunt gebruiken omdat ze deel uitmaken van lopend onderzoek. In die sets zitten dingen die je misschien niet wilt weggooien en die je ook niet hoeft weg te gooien van de CTIVD”, zo vertelde een woordvoerder van de AIVD vorige maand.
www.bitsofreedom.nl/2022/07/04/goed-nieuws-de-geheime-diensten-vernietigen-informatie-over-miljoenen-onschuldige-burgers/
https://www.vpngids.nl/nieuws/grootschalig-aftappen-vanaf-nu-technisch-mogelijk/
https://www.vpngids.nl/nieuws/bof-dient-klacht-in-bij-ctivd-over-dataverzameling/
https://www.vpngids.nl/nieuws/aivd-en-mivd-moeten-data-onschuldige-burgers-verwijderen/
https://www.vpngids.nl/nieuws/aivd-mag-deel-van-te-vernietigen-data-wellicht-bewaren/
