De Europese Commissie zet met de Digital Fairness Act (DFA) een grote stap richting strengere bescherming van consumenten binnen digitale omgevingen. De wet, waarvan consultatie onlangs werd afgesloten, wil technieken als dark patterns, verslavend design, en misleidende influencer-marketing verbieden. Zo wordt online manipulatie van consumenten aangepakt—een urgente zorg volgens toezichthouders, consumentenorganisaties en jeugdbelangenverenigingen.
De DFA introduceert duidelijke verboden op misleidende ontwerpkeuzes (‘dark patterns’) en dwingt aanbieders van digitale diensten transparanter te zijn over aanbiedingen, abonnementen en marketing. Verslavende interface-elementen, onduidelijke personalisatie, en marketing die kwetsbare groepen zoals jongeren extra raakt, krijgen in de wet bijzondere aandacht. Digitale platforms worden ook verplicht om opzegprocedures eenvoudiger en eerlijker te maken. Praktijken als neptimers, valse urgentie (“nog 5 minuten!”), confirmshaming, en moeilijk opzegbare contracten worden verboden zodat consumenten meer grip krijgen op hun digitale keuzes. De wet vormt een aanvulling op bestaande EU-regelgeving als de Digital Services Act en focust op lacunes waar digitale manipulatie nu nog niet genoeg wordt aangepakt.
De consultatiereacties zijn overwegend positief over strengere digitale consumentenbescherming. Zowel Nederlandse toezichthouder ACM als verschillende belangengroepen benadrukken het belang van effectieve Europese handhaving en vragen aandacht voor AI-ontwikkeling en mentale gezondheid in de digitale economie. Tegelijkertijd pleiten bedrijven voor duidelijke regels die innovatie niet onnodig hinderen, en hameren respondenten op afstemming met bestaande EU-wetgeving om versnippering te voorkomen.
Op basis van de consultatie werkt de Europese Commissie nu aan het definitieve wetsvoorstel, dat naar verwachting medio 2026 wordt gepubliceerd. De Digital Fairness Act treedt naar alle waarschijnlijkheid niet vóór 2027 in werking, waardoor organisaties nu al kunnen anticiperen op nieuwe compliance-eisen en consumenten binnenkort meer “fairness by design” mogen verwachten in hun digitale omgeving.
