De Data Protection Commission (DPC) mag zijn onderzoek naar Facebook hervatten. De Ierse toezichthouder eiste afgelopen jaar dat het sociale netwerk de uitwisseling van Europese gebruikersdata naar de VS stopzette. Facebook ging in hoger beroep tegen het verbod. Het Ierse Hooggerechtshof wees afgelopen vrijdag het beroep van Facebook af. Dat schrijven diverse media, waaronder persbureau Reuters.
De DPC en Facebook zijn al maanden met elkaar in een juridische strijd verwikkeld. In september 2020 eiste de Ierse privacywaakhond dat Facebook zou stoppen met het uitwisselen van persoonsgegevens van Europese gebruikers met het hoofdkantoor in de VS. Het verbod volgde op het besluit van het Europees Hof van Justitie om een streep te zetten door het Privacy Shield, dat jarenlang de basis vormde voor gegevensuitwisseling tussen de EU en niet-Europese landen.
Het Hof oordeelde eerder dat jaar dat het Privacy Shield onvoldoende waarborgen bood om de privacy van Europese burgers te garanderen. Zij kunnen onder meer geen invloed uitoefenen op de wijze waarop hun gegevens worden verwerkt in de VS. Daarnaast komen de maatregelen die de VS neemt om de persoonsgegevens van Europeanen te beschermen, niet overeen met het evenredigheidsbeginsel die de Europese privacywetgeving eist.
Het Hof zei dat dat data uitgewisseld mocht worden met de VS als Europese en Amerikaanse bedrijven met modelcontracten werken. In deze zogeheten Standard Contractual Clauses (SCC’s) zijn afspraken vastgelegd over hoe persoonsgegevens worden verwerkt. Ze dienen dezelfde of betere privacywaarborgen te bevatten als de Europese regels op dit vlak. De Ierse toezichthouder meende dat dit niet het geval was bij Facebook en legde een verbod op om nog langer data te verzamelen van Europese gebruikers.
Het sociale netwerk van Mark Zuckerberg kondigde daarop aan in hoger beroep te gaan tegen de uitspraak. “Een gebrek aan veilige en juridisch verantwoorde internationale gegevensuitwisseling, zou schade toebrengen aan de economie en de groei van data-gedreven bedrijven belemmeren, juist nu we een herstel zien van het coronavirus”, betoogde Facebook afgelopen jaar. “Zowel grote als kleine bedrijven in allerlei sectoren voelen deze impact. De gevolgen reiken verder dan de zakenwereld en kunnen zelfs cruciale publieksdiensten, zoals zorg en onderwijs, beïnvloeden.”
Facebook pleitte voor “duidelijke, internationale regels, gesteund door de rechtsstaat” om de trans-Atlantische datastroom te beschermen. Oftewel, Facebook eiste dat Europese beleidsmakers gingen nadenken over een langetermijnoplossing voordat er ‘verwoestende en onomkeerbare’ schade toegebracht zou worden.
Het Ierse Hooggerechtshof gaat niet mee in het verweer van facebook. In het vonnis, dat bijna tweehonderd pagina’s telt, schrijft het Hof dat alle vorderingen van Facebook afwijst. Naar eigen zeggen heeft Facebook ‘geen juridische grondslagen’ aangevoerd om het besluit van de DPC aan te vechten.
Een woordvoerder van Facebook zei dat het bedrijf er alles aan gaat doen om aan te tonen dat het de Europese privacyregels naleeft. Het verbod van de Ierse toezichthouder is volgens hem “niet alleen schadelijk voor Facebook, maar ook voor gebruikers en andere bedrijven”.
Max Schrems, de Oostenrijkse privacyactivist die de zaak aan het licht bracht, is blij met de uitspraak van het Ierse Hooggerechtshof. De uitspraak was volgens hem de enige logische uitkomst. “Na acht jaar is de DPC nu verplicht om de data-uitwisseling van Facebook tussen de EU en de VS stop te zetten, waarschijnlijk nog voor de aankomende zomer”, zei hij tegenover persbureau Reuters.
Veel Amerikaanse techbedrijven hebben hun hoofdkantoor in Ierland gevestigd, waaronder Google en Apple. Net als Facebook vallen zij onder het toezicht van de DPC. Als de Ierse toezichthouder definitief tot de conclusie komt dat Facebook onder de huidige modelcontracten geen persoonsgegevens mag uitwisselen met de VS, kan dat grote gevolgen hebben voor andere technologiebedrijven. Dat verklaart waarom de zaak veel aandacht krijgt in binnen- en buitenland.