Alle organisaties waar boa’s werkzaam zijn, zoals gemeenten, provinciën, omgevingsdiensten en sociale diensten, passen op dit moment hun werkprocessen en systemen aan conform de Wet politiegegevens (Wpg). Veel van deze boa’s hebben naast hun opsporingsbevoegdheid ook een toezichtstaak. Deze twee petten leiden ertoe dat ze zowel onder de AVG als onder de Wpg werken: nog een tikje ingewikkelder dus.
Sinds 2019 is het wettelijk kader voor gegevensverwerking door een boa veranderd. Hier lees je meer over in dit artikel.
Artikel 20 Wpg beschrijft de mogelijkheid om gegevens te verstrekken in het kader van een samenwerkingsverband. Sinds 2008 is dit artikel reeds van toepassing bij de politie. Omdat – net als bij de politie - ook boa’s soms samenwerken met lokale partners, geldt dit artikel ook voor de boa’s. Voor een gemeentelijke boa domein 1 ‘Openbare ruimte’ kan het bijvoorbeeld gaan om samenwerken met straatcoaches, woningcorporaties of zorginstellingen.
Bij een artikel 20-samenwerkingsverband gaat het meestal om een convenant waarin beschreven is wie van de partners welke taak heeft. De wet beschrijft een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet zijn en één daarvan is dat het doel waartoe het samenwerkingsverband is opgericht, moet worden vastgelegd. Voor de boa zal dit altijd het voorkomen en opsporen van strafbare feiten moeten zijn. Hierover bestaat soms verwarring aangezien in de wet beschreven is dat er vier mogelijke doeleinden zijn. Echter, dat zijn de doeleinden die voor een politieambtenaar gelden, en niet voor een boa.
Omdat de boa - in zijn rol als boa - de politiegegevens verwerkt ten behoeve van de opsporingstaak, vloeit uit de doelbinding voort dat het doel van de verstrekking verenigbaar is met de voorkoming of opsporing van strafbare feiten waartoe de boa bevoegd is. De boa verstrekt dus niet ten behoeve van hulpverlening of handhaven openbare orde; dat is alleen aan de politie voorbehouden. Als de boa zich daarmee bezighoudt, kan dat alleen in zijn rol als toezichthouder zijn.
Dit betekent ook iets voor de eis dat de beslissing tot verstrekking (het artikel 20-besluit) genomen moet worden in overeenstemming met het op grond van de Politiewet 2012 bevoegde gezag. Dit bevoegde gezag is voor de boa namelijk altijd de officier van justitie, omdat hij degene is onder wiens gezag de boa zijn werk als boa doet. Dit is dus anders dan bij de politie, aangezien daar ook een samenwerking aangegaan kan worden voor bijvoorbeeld het verlenen van hulp. Als de gemeentelijke boa in dat kader samenwerkt, zal het moeten gaan om gegevens die hij in zijn andere rol, vaak als toezichthouder, verwerkt en dan gaat het dus niet om politiegegevens (Wpg) maar om ‘gewone’ persoonsgegevens onder de AVG.
Bij elk op te stellen convenant moet worden vastgelegd:
Ten behoeve van welk zwaarwegend algemeen belang de verstrekking noodzakelijk is;
ten behoeve van welk samenwerkingsverband de politiegegevens worden verstrekt;
het doel waartoe het samenwerkingsverband is opgericht: voor de boa zal dit altijd het voorkomen en opsporen van strafbare feiten moeten zijn;
welke typen gegevens worden verstrekt;
de voorwaarden waaronder de gegevens worden verstrekt;
aan welke personen en instanties de gegevens worden verstrekt;
met welke OvJ (bevoegd gezag) overeenstemming is bereikt over deze samenwerking en verstrekking.
Verder geldt, net als bij alle andere verstrekkingen van politiegegevens, dat elke verstrekking moet worden vastgelegd, dat de ontvanger gewezen dient te worden op de geheimhoudingsplicht en dat er een zorgvuldige proportionaliteits- en subsidiariteitstoets moet worden uitgevoerd.
Meer informatie? Schrijf je in voor de cursus Privacywetgeving in de opsporing aanstaande 3 oktober.
