Gemeenten stellen ethiek en publieke waarden centraal bij de inzet van technologie. De VNG werkt al samen met gemeenten aan oplossingen om de inkoop en inzet van camera's transparanter, verantwoorder en veiliger te maken. Recente berichten over camera’s van Chinese leveranciers onderstrepen de urgentie ervan.
Deze week verschenen er berichten in het nieuws over camera’s van Chinese leveranciers die in ruim 50 gemeenten hangen. Er zijn zorgen over mensenrechtenschendingen en spionage door de fabrikanten.
De ondersteuning van gemeenten bij de digitale transitie is een prioriteit van de VNG, met bijzondere nadruk op de bescherming van publieke waarden. Deze week publiceerden we de Agenda Digitale Grondrechten en Ethiek 2022-2026. Hierin leggen gemeenten gezamenlijk ambities vast over het beschermen van grondrechten en het borgen van publieke waarden in de informatiesamenleving. Het gaat onder meer over het belang van transparantie, democratische verantwoording en vermindering van de afhankelijkheid van grote technologieleveranciers.
Gemeenten hebben in 2019 een set Principes voor de Digitale Samenleving vastgesteld en inkoopvoorwaarden gemaakt voor innovatieve technologie. Daarop is nu een uitbreiding voor crowd-management technologie in ontwikkeling, zoals camera’s en sensoren in de publieke ruimte. Deze Principes stellen onder meer ambities over de registratie van camera’s in een toegankelijk register, een centrale rol van de gemeenteraad en nauwe betrokkenheid van inwoners en ondernemers.
Aan de hand van de Principes kijken we met gemeenten naar de inzet van camera’s en waar nodig actualiseren we ze. Daarbij gaan we op zoek naar mogelijkheden om de waarden voor verantwoorde digitalisering in aanvullende inkoopvoorwaarden te verwerken. Zo nodig zoeken we hiervoor de samenwerking met het rijk op voor nationale kaderstelling. Op het gebied van veiligheid ondersteunt de VNG gemeenten al bij de afweging en inkoop van dit soort technologie met de GIBIT: Gemeentelijke inkoop bij IT Toolbox en de integrale risico- en privacy-analyse (IRPA) tool.
