De stichting Initiatieven Collectieve Acties Massaschade (ICAM) daagt het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en 34 andere overheidsinstanties voor de rechter. Aanleiding is het datalek dat begin 2021 plaatsvond bij de GGD tijdens de coronapandemie. Vandaag overhandigt de stichting de dagvaardingen.
Dat bevestigt stichting ICAM (1) in een persverklaring.
Ruim twee jaar geleden ontdekte RTL Nieuws dat duizenden GGD-medewerkers toegang hadden tot persoons- en medische gegevens (2) van Nederlanders die zich hadden laten testen op corona, of deel uitmaakten van bron- en contactonderzoek. Deze data werden opgeslagen in twee IT-systemen: CoronIT en HPzone Lite. Doordat de systemen verouderd waren en het autorisatiebeleid niet goed was geregeld, konden werknemers privacygevoelige gegevens van miljoenen Nederlanders kopiëren. Deze werden vervolgens via kanalen als Telegram, Snapchat en Wickr verhandeld.
GGD GHOR (3), de koepelorganisatie van alle lokale GGD-afdelingen in ons land, en toenmalig minister van VWS Hugo de Jonge (4) gingen diep door het stof en boden openlijk hun excuses aan voor de gang van zaken. Ze erkenden dat de beveiliging van persoonsgegevens te wensen overliet. De Autoriteit Persoonsgegevens kwam na onderzoek tot dezelfde conclusie (5).
Om herhaling te voorkomen trof de minister aanvullende maatregelen. De GGD schakelde de print- en exportfunctionaliteit grotendeels uit, beperkte de zoekmogelijkheden in de computersystemen, liet meer interne controles en externe audits uitvoeren om misbruik te voorkomen en heeft de VOG-administratie (Verklaring Omtrent Gedrag) op orde laten brengen.
Volgens de officiële cijfers zijn 1.250 Nederlanders de dupe van het datalek (6) bij de GGD. Stichting ICAM heeft het aantal slachtoffers altijd in twijfel getrokken. Volgens de stichting zijn mogelijk 6,5 miljoen Nederlanders getroffen door de datadiefstal. Om die reden dreigde de stichting met een miljardenclaim (7). Ze eiste een schadevergoeding van 500 per slachtoffer, en 1.500 euro voor gedupeerden die konden aantonen dat hun gegevens daadwerkelijk zijn verkocht. In totaal eiste de stichting een bedrag van zo’n 3 miljard euro.
Stichting ICAM ging met het ministerie van VWS in gesprek over een schadevergoeding voor alle gedupeerden. De gesprekken liepen echter op niets uit. Daarom sleept de stichting het departement en 34 andere overheidsorganisaties nu voor de rechter, waaronder GGD GHOR, de veiligheidsregio’s en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam.
De dagvaarding heeft een omvang van 220 pagina’s en telt verder bijna duizend pagina’s aan bijlages. Daarin komen onder meer slachtoffers aan het woord over wat voor problemen het datalek voor ze heeft opgeleverd. In totaal hebben 133.619 Nederlanders zich aangemeld voor de massaschadeclaim.
Stichting ICAM zegt dat de massaschadeclaim niet alleen om geld draait, maar tevens een poging is om de overheid tot meer openheid te dwingen. Verder zegt de stichting te willen voorkomen dat het nog een keer fout gaat in de toekomst. “Het is belangrijk de overheid bij de les te houden. Normale bedrijven krijgen een dikke boete. Als ik zoiets doe, ben ik morgen failliet. Maar bij de overheid zelf gebeurt niets. Een schadevergoeding is een financiële prikkel om het beter te doen”, aldus een woordvoerder.
De stichting verwacht dat de rechtszaak zeker tot 2026 gaat duren. Het proces, dat waarschijnlijk meer dan één miljoen euro gaat kosten, wordt gefinancierd door Liesker Procesfinanciering uit Breda. Dat bedrijf krijgt 20 procent van de totale schadevergoeding, tot een maximum van vijf keer de totale kosten van de rechtszaak. Bij een juridische overwinning kan het bedrag dus oplopen tot zo’n 5 miljoen euro.
datalek-ggd.nl/collectieve-rechtszaak-om-grootste-datalek-in-nederland-van-start/
https://www.vpngids.nl/nieuws/levendige-handel-in-privegegevens-afkomstig-uit-it-systemen-ggd/
https://www.vpngids.nl/nieuws/rouvoet-problemen-registratiesysteem-waren-bekend/
https://www.vpngids.nl/nieuws/minister-de-jonge-it-systemen-ggd-zijn-echt-veilig/
https://www.vpngids.nl/nieuws/ap-ggd-moet-persoonsgegevens-beter-beschermen/
https://www.vpngids.nl/nieuws/ggd-gegevens-1-250-nederlanders-gestolen-en-verkocht/
https://www.vpngids.nl/nieuws/stichting-icam-werkt-aan-claim-na-datalek-ggd/
