Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectiebestrijding van het RIVM en voorzitter van het Outbreak Management Team (OMT), gebruikte zijn privé-e-mailadres als hij aan het werk was. Hij was zich bewust van de veiligheidsrisico’s en verstuurde daarom geen vertrouwelijke stukken via dit e-mailadres. Omdat hij zijn berichten aan bewindspersonen, ambtenaren of OMT-leden cc’de, blijven zijn e-mails beschikbaar voor Wob-verzoeken.
Dat bevestigt een woordvoerder van het RIVM tegenover de Volkskrant, die als eerste over deze kwestie berichtte (1).
De woordvoerder vertelt tegenover het dagblad dat Van Dissel zijn persoonlijke Gmail-adres gebruikte om zijn werk “makkelijker te maken”. Het hoofd van het Centrum Infectiebestrijding had voor zijn werk veel afspraken buiten de deur. Daardoor waren de systemen van het RIVM “niet altijd even bruikbaar”. Het inloggen nam daarvoor vaak meer tijd in beslag en was het lastig om grote bestanden te versturen, aldus de woordvoerder.
De woordvoerder van het RIVM benadrukt dat Van Dissel zich bewust was van de veiligheidsrisico’s van het gebruik van zijn privé-e-mailadres. Stukken die als departementaal vertrouwelijk gerubriceerd waren, verstuurde hij daarom niet via zijn persoonlijke e-mailaccount. De Volkskrant schrijft echter dat dit niet klopt.
Door een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob), kreeg het dagblad e-mails van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) onder ogen. Daaruit blijkt dat sommige bijlagen van e-mails van Van Dissel dusdanig vertrouwelijk waren dat ze niet openbaar gemaakt mochten worden.
Volgens de woordvoerder van het RIVM gebruikte Van Dissel zijn privé-e-mailaccount niet om met toenmalig minister van VWS Hugo de Jonge te communiceren. Het onderzoekscentrum erkent dat hierdoor mogelijk het beeld is ontstaan dat de transparantie in het geding is. Dat is naar eigen zeggen “onwaarschijnlijk”. Van Dissel richtte zijn e-mails als carbon copy (cc) aan bewindspersonen, ambtenaren, OMT-leden en collega’s van het RIVM. Daardoor zijn de e-mails van de RIVM-medewerker beschikbaar voor Wob-verzoeken.
Uit documenten die de Volkskrant via het Wob-verzoek kreeg, blijkt dat medewerkers van het RIVM aan het begin van de coronapandemie gewaarschuwd zijn om geen privé-e-mailadressen te gebruiken. “Er is een verhoogde dreiging van ongenode gasten geconstateerd”, zo stond er in een e-mail van 7 april 2020. “Ook digitaal is de alertheid verhoogd vanwege pogingen in te breken. Let dus zelf ook op met vertrouwelijke informatie. Nooit via privémail, uitsluitend achter de firewall.”
Jaap van Dissel is niet de eerste die op zijn vingers is getikt omdat hij zijn privéaccount gebruikte voor zakelijke doeleinden. Eerder deze maand kwam voormalig minister van VWS Hugo de Jonge in het nauw om dezelfde reden (2). Hij werd door de Tweede Kamer op het matje geroepen om tekst en uitleg te geven. In het debat dat volgde bood De Jonge hiervoor zijn excuses aan en beloofde hij niet langer zijn persoonlijke e-mailaccount te gebruiken om met de ambtenaren van zijn ministerie te communiceren.
Femke Halsema, burgemeester van Amsterdam, gebruikte eveneens haar eigen e-mailadres om met ambtenaren te overleggen. Een woordvoerder van de gemeente zei dat Halsema dit deed, omdat ze meerdere a-mailaccounts op één e-mailapplicatie had staan en ze deze met elkaar verwarde. De burgemeester deed dit slechts incidenteel.
Sinds begin dit jaar houdt Halsema haar privé en zakelijke e-mailaccounts strikt gescheiden. De burgemeester verwijderde toen haar privéaccounts van haar iPhone en iPad om vergissingen in de toekomst te voorkomen. Hoeveel e-mails Halsema vanuit een verkeerde account heeft verstuurd, is onbekend. Volgens de woordvoerder was er “geen reden om aan te nemen” dat er door het gebruik van privéaccounts informatie verloren is gegaan.
