Diverse fracties in de Tweede Kamer willen weten waarom de politie wekenlang rondneusde in chatgroepen van Extinction Rebellion. De partijen vragen zich af op basis van welke wettelijke bevoegdheid agenten informatie hebben ingewonnen over de actiegroep. Tevens zijn ze benieuwd of de politie hetzelfde middel inzet tegen andere activistische groeperingen.
Dat blijkt uit vragen van Laurens Dassen (Volt), Corinne Ellemeet (GroenLinks), Sylvana Simons (BIJ1), Songül Mutluer (PvdA) en Christine Teunissen (PvdD). Zij hebben een reeks schriftelijke vragen over het voorval gesteld aan minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius (1).
Deze week publiceerde het journalistieke onderzoeksplatform Investico samen met dagblad Trouw en De Groene Amsterdammer een artikel over politieagenten die wekenlang besloten chatgroepen van Extinction Rebellion afluisterden. Dat deden ze in de weken voorafgaand aan de blokkade van de snelweg A12. Op deze manier probeerde de politie bewijsmateriaal te verzamelen tegen enkele leden, die zich schuldig zouden maken aan opruiing.
De afluisterpraktijken van de politie konden rekenen op veel kritiek. Advocaten betoogden dat het middel niet was ontwikkeld om klimaatactivisten op de voet te volgen. Het College voor de Rechten van de Mens oordeelde dat het bespioneren van demonstranten “een extreem zwaar middel is dat niet makkelijk te rechtvaardigen valt”. Amnesty International noemde de werkwijze van de politie “bijzonder problematisch”.
Het Openbaar Ministerie vond dat de media te hard van stapel liepen. “Men probeert deze zaak heel groot te maken met verwijzingen naar het demonstratierecht. Maar het feit is dat de verdachten zijn aangehouden omdat ze opriepen tot een strafbare blokkade van een snelweg”, zo zei de officier van justitie in een reactie.
Verschillende partijen in de Tweede Kamer willen van de hoed en de rand weten. Zij hebben een aantal vragen op papier gezet en gericht aan minister Yeşilgöz-Zegerius. De Kamerleden willen allereerst van de bewindsvrouw weten of het klopt dat een politieagent wekenlang de communicatie van Extinction Rebellion afluisterde. “Zo ja, kunt u uitleggen met welk doel en welke opdracht deze agent dit heeft gedaan?”
De partijen vragen of het klopt dat er een informant is ingezet door de politie om informatie in te winnen over de actiegroep, en welke wettelijke bevoegdheid is gebruikt ‘voor spionage’. Ze willen van Yeşilgöz-Zegerius horen of zij dit noodzakelijk en proportioneel vindt, en of ze van mening is dat de grondrechten van activisten in het geding zijn geweest.
De Tweede Kamerleden maken zich zorgen dat de politie andere actiegroepen bespioneert. Ze willen weten of de politie het afgelopen jaar andere activistische groeperingen heeft afgeluisterd, zoals agrarische actiegroepen. De minister moet tevens antwoord geven op de vraag of ze dit opsporingsmiddel in de toekomst wil blijven inzetten tegen actiegroepen.
Tot slot willen de Tweede Kamerleden weten hoe de minister denkt over de kritiek van de maatschappelijke organisaties over het optreden van de politie. “Hoe verhoudt de inzet van dit opsporingsmiddel zich tot het demonstratierecht en hoe beoordeelt u de inzet van het opsporingsmiddel ten aanzien van de kritiek van het College voor de Rechten van de Mens dat het demonstratierecht in Nederland onder druk staat?”, zo vragen de Kamerleden zich af.
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2023Z04870&did=2023D11625