Curatoren die patiëntendossiers van failliete zorgaanbieders beheren staan onder druk. Gelet op het toenemend aantal zorgorganisaties met rode cijfers moet er snel een oplossing komen voor deze problematiek, vind curator en privacyadvocaat Els Doornhein.
Steeds meer zorgaanbieders staan in het rood, wat leidt tot meer faillissementen in de sector. Els Doornhein, partner, curator en privacy-advocaat bij de Vos en Partners Advocaten, en Lisanne Brugman, privacy-advocaat bij Ploum advocaten, publiceerden een artikel in het Tijdschrift voor Curatoren over de rol van de curator met betrekking tot patiëntendossiers (1).
De curator kampt namelijk met aanzienlijke verplichtingen als het gaat om de bewaarplicht van patiëntendossiers van failliete zorgaanbieders. PONT | Data & Privacy ging met Doornhein in gesprek over deze ontwikkeling.
Het komt steeds vaker voor dat het kantoor van de curator opdraait voor de kosten voor het tijdens het faillissement voldoen aan de bewaarplicht van patiëntendossiers.
Volgens Doornhein, die eerder zelf werkte als curator van verschillende zorgorganisaties, draagt de curator hierdoor een maatschappelijke last als de boedel niet voorziet in de middelen die nodig zijn voor het digitaal in de lucht houden van de patiëntendossiers tijdens een faillissement. Zij vreest dat de aanhoudende trend van faillissementen in de zorg ten koste zal gaan van het patiëntenbelang.
De beheerplicht maakt verder dat de curator verantwoordelijk is voor het afhandelen van inzage- en verwijderverzoeken van patiënten en derden. Ook dit vormt een aanzienlijke kostenpost omdat dossiers beschikbaar moeten blijven, waarbij de curator verder moet (laten) beoordelen of het verzoek een inbreuk op de geheimhoudingsplicht rechtvaardigt en op de juiste wijze kan worden uitgevoerd.
Indien er vanuit faillissement geen doorstart plaatsvindt, blijkt het vinden van een geschikte opvolger voor de bewaar en beheerplicht van deze dossiers voor de periode na afloop van het faillissement in de praktijk lastig. Zonder deze overdracht zouden curatoren namelijk achter kunnen blijven met de verantwoordelijkheid voor de dossiers, zonder dat ze daarvoor altijd de nodige financiële middelen hebben of dat gedurende de 20 jaar dat de bewaarplicht kan duren, zouden kunnen verzorgen.
Gelet op het toenemend aantal zorgorganisaties met rode cijfers is het zaak dat er een oplossing komt voor deze problematiek, bepleiten Doornhein en Bruggeman in het artikel. Ze stellen enkele oplossingen voor:
Een eerste mogelijke oplossing is een fonds dat de kosten dekt die voortvloeien uit het bewaren en beheren van de patiëntendossiers tijdens en na faillissement. Hierbij zouden de kosten worden gedragen door zorgverzekeraars, die immers het patiëntenbelang dienen.
Een andere oplossing voor het probleem is het overhevelen van de bewaar- en beheerplicht naar een geschikte partij in de markt. Die partij zou kunnen worden aangewezen door het ministerie van VWS. Doornhein benadrukt ook het maatschappelijke belang voor het vinden van een oplossing van het probleem. “Ik vind absoluut dat er een taak ligt voor de overheid. Ik heb tot en met de top van het ministerie van VWS gesproken met ambtenaren, de minister benaderd, maar niemand gaf thuis. Om gek van te worden.”
Om misbruik of nonchalance bij zorginstellingen te voorkomen, wordt voorgesteld een meldplicht in te voeren voor situaties waarbij verwacht wordt dat er geen middelen zijn om patiëntendossiers digitaal te beheren en te bewaren bij en na afloop van een faillissement. Deze melding zou bij een toezichthouder zoals de Inspectie Gezondheidszorg moeten gebeuren.
Dit idee sluit aan bij de visie van de KNMG dat hulpverleners tijdig maatregelen moeten treffen voor het bewaren van patiëntendossiers. Het niet voldoen aan deze meldplicht zou als "onbehoorlijk bestuur" kunnen worden beschouwd. Dit voorstel beoogt preventief te werken en curatoren bij faillissementen te ontlasten.
Hoewel Doornhein nog niet kan spreken van onbehoorlijk bestuur erkent ze het dilemma waar bestuurders van zorginstellingen voor staan. “Ik denk niet dat er per se sprake is van misbruik. Wel van nood waarbij het geld op is, en wanneer er dan geen doorstart kan worden bereikt, de bestuurder er weinig voor voelt om op privékosten nog maximaal 20 jaar lang dossiers in de lucht te houden en te beheren en te bewaren.”
Al met al lijkt deze zorgelijke trend in de zorgsector niet af te nemen. Het werk van de curator zal dus van toenemende significatie zijn voor de patiënten van failliete zorginstellingen en hun privacy rechten onder de AVG.
(1) https://denhollander.info/artikel/17983
