Minister of staatssecretaris: alle bewindspersonen mogen zelf bepalen welke telefoon of smartphone zij gebruiken om mee te communiceren. De enige eis is dat het toestel voldoet aan de geldende veiligheidskaders en gebruikers voldoen zich houden aan de regels voor het gebruik en opslaan van informatie. Verdere aanscherping van het beleid om sms-berichten of ander digitaal berichtenverkeer te bewaren is niet nodig.
Dat schrijft minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Hanke Bruins Slot in een brief aan de Tweede Kamer.
Caroline van der Plas (BoerBurgerBeweging, BBB) stelde een aantal schriftelijke vragen aan de minister vanwege de berichtgeving over premier Mark Rutte die dagelijks sms’jes van zijn telefoon verwijderde. Dit kwam aan het licht toen de Volkskrant een rechtszaak had aangespannen tegen het ministerie van Algemene Zaken. In de correspondentie die het dagblad ontving nadat het een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) deed, ontbraken berichten.
De landsadvocaat legde uit dat premier Rutte aan ‘real-time archivering’ deed. Hij werkte dagelijks met een inmiddels bijna tien jaar oude Nokia 301 en die had een beperkte hoeveelheid geheugen. Volgens de landsadvocaat had de telefoon slechts ruimte voor twintig sms-berichten. Inmiddels heeft Rutte een moderne telefoon met meer dan voldoende opslagcapaciteit.
Kamerleden maakten zich zorgen dat premier Rutte mogelijk berichten had verwijderd die volgens de Archiefwet bewaard hadden moeten worden. In een debat in de Tweede Kamer moest Rutte zich verdedigen. Daarop zei de minister-president dat hij volgens de Handreiking voor de Rijksoverheid (PDF) handelde en dus geen regels had overtreden. De rechtbank van Amsterdam oordeelde dat Rutte niet alles in het werk hoefde te stellen om vernietigde sms-berichten boven water te halen.
Daarmee was de kous niet af, althans niet voor Caroline van der Plas van de BoerBurgerBeweging. Zij stelde schriftelijke vragen over de kwestie aan minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Bruins Slot. Het Tweede Kamerlid wil weten welk beoordelingskader de minister-president gebruikte om te beslissen welke sms-berichten belangrijk en onbelangrijk waren. De minister verwijst naar de Handreiking, waarin “praktische richtlijnen voor het veiligstellen, opslaan en duurzaam toegankelijk maken van berichten” zijn vastgelegd.
Minister Bruins Slot is niet bang dat er berichten over bestuurlijke besluitvorming verloren zijn gegaan door de werkwijze van Rutte. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed doet momenteel onderzoek naar de archiveringswijze bij het ministerie van Algemene Zaken. De uitkomsten van het onderzoek worden op of rond 1 oktober dit jaar verwacht.
Van der Plas vraagt zich af waarom de premier een oude Nokia-telefoon gebruikte terwijl er modernere communicatiemiddelen voor handen zijn. “Elke bewindspersoon bepaalt zelf welke communicatiemiddelen hij of zij gebruikt, mits deze voldoen aan de geldende veiligheidskaders en gehandeld wordt conform de rijksbrede kaders over het gebruik en opslaan van informatie”, antwoordt minister Bruins Slot. Binnen het kabinet wordt er dan ook niet gesproken over wie welke telefoon gebruikt.
De BBB-politica vraagt of de minister per bewindspersoon een overzicht kan geven welke mobiele telefoon zij gebruiken voor communicatie over bestuurlijke besluitvorming. Bruins Slot zegt deze vraag niet te zullen beantwoorden. “Ik acht niet relevant welke mobiele telefoon bewindspersonen gebruiken zolang dit maar plaatsvindt binnen het beleid of de veiligheidskaders die het desbetreffende ministerie heeft vastgesteld.”
De minister verwijst naar het Blauwe Boek, een document waarin staat dat ministers en staatssecretarissen zoveel mogelijk moderne communicatiemiddelen dienen te gebruiken en software-updates moeten installeren zodra deze beschikbaar zijn.
Van der Plas vraagt of minister Bruins Slot een overzicht kan geven van verwijderde sms- en andere digitale berichten binnen de Rijksoverheid kan geven. Er zijn volgens haar geen signalen dat er chatberichten over bestuurlijke besluitvorming of andere relevante zaken zijn verwijderd. “Tot een dergelijke maatregel zie ik dan ook geen aanleiding”, zo schrijft de minister.
Tot slot benadrukt Bruins Slot dat alle bewindslieden is gevraagd om de functie geautomatiseerde verwijdering uit te schakelen. Sms-berichten worden zodoende veilig gesteld, omdat ze niet langer na een X-aantal dagen automatisch worden gewist. De minister ziet dan ook geen aanleiding om het bestaande beleid over archivering van berichten over bestuurlijke besluitvorming verder aan te scherpen.
