De Nederlandse Spoorwegen (NS) laat beveiligingscamera’s van Chinese bedrijven op en rond stations hangen. Sterker nog, het spoorwegbedrijf heeft duizenden nieuwe camera’s besteld, naar eigen zeggen omdat er “geen negatief overheidsadvies” is voor het gebruik en aanschaf ervan. Spoorbeheerder ProRail daarentegen wil voor het einde van het jaar alle camera’s van Chinese fabrikanten hebben verwijderd.
Dat blijkt uit navraag van Follow The Money (1).
In treinen, op de stations en bij fietsenstallingen hangen momenteel meer dan 10.000 beveiligingscamera’s. De camera’s zijn geïnstalleerd om treinreizigers en spoorwegpersoneel te beschermen, maar ook om overlast te voorkomen. Het merendeel van de camera’s zijn van Westerse producenten, zoals Bosch, Siemens, Axis en Teleste.
Het aandeel Chinese camera’s is eveneens aanzienlijk. Uit navraag van Follow The Money blijkt dat beveiligingscamera’s van Hikvision en Dahua volop worden ingezet. In dubbeldekstreinen hangen 1.500 camera’s van de Chinese fabrikanten.
Als het aan de NS ligt, worden dat er nog veel meer. In de nabije toekomst wil het spoorwegbedrijf nog eens 5.000 Chinese camera’s installeren. Deze komen te hangen in de 99 nieuwe ICNG-enkeldeksintercity’s, wat neerkomt op bijna 50 camera’s per trein.
Het gebruik van camera’s die afkomstig zijn van Chinese partijen, is omstreden in ons land. Privacyexperts, Tweede Kamerleden en andere sceptici zijn bang dat de Chinese overheid meekijkt via de camera’s (2). Of het communistische regime camera’s gebruikt om gevoelige informatie te verzamelen, bijvoorbeeld om vast te stellen wanneer specifieke diplomaten een ambassade bezoeken.
Met name de camera’s van Hikvision en Dahua moeten het daarbij ontgelden. De NOS ontdekte eerder dit jaar dat ten minste 51 Nederlandse gemeenten beveiligingscamera’s van deze fabrikanten binnen de gemeentegrenzen hebben hangen (3). Deze hangen niet alleen op openbare plekken zoals parken, maar ook op gevoelige locaties zoals een ministerie.
In China gebruikt de overheid de camera’s van Hikvision en Dahua om een surveillancestaat in te richten. Uit onderzoek van het onderzoekscollectief IPVM blijkt dat Hikvision een sleutelrol vervult bij het 24/7 monitoren van Oeigoeren (4). Onderzoekers van cybersecuritybedrijf Watchful IP toonden afgelopen jaar aan dat het voor onbevoegden eenvoudig is om toegang te krijgen tot beveiligingscamera’s van Hikvision. Naar schatting hangen er ruim 80.000 camera’s van de fabrikant in meer dan honderd landen.
Tegenover Follow The Money zegt ProRail op de hoogte te zijn van de reputatie van Chinese beveiligingscamera’s. De spoorbeheerder benadrukt dat spionage onmogelijk is, omdat de camera’s gekoppeld zijn aan “een afgesloten en beveiligd deel van het netwerk van ProRail” dat geen gebruikmaakt van Chinese servers en recorders.
Om het zekere voor het onzekere te nemen, heeft ProRail toch besloten om alle 196 camera’s van Hikvision nog voor het einde van het jaar weg te halen. “Naar aanleiding van deze issues hebben wij de beleidsbeslissing genomen om ongeacht de vraag of de veiligheid daadwerkelijk in het geding is, deze partijen niet meer mee te nemen in aanbestedingen”, zo vertelt een woordvoerder.
De NS geeft aan geen Chinese camera’s te zullen verwijderen. Het bedrijf zegt nauw contact te hebben met het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) over het gebruik van camera’s van Hikvision en Dahua. Omdat er “geen negatief overheidsadvies” is, ziet het spoorwegbedrijf geen reden om ze weg te halen.
“NS volgt hierin het advies van de NCSC en ziet daardoor momenteel geen aanleiding om die merken te vervangen”, aldus een woordvoerder. Hij zegt toe dat het bedrijf onderzoekt hoe toekomstige aanbestedingen aangepast kunnen worden “zodat alle producten en (toe)leveranciers voldoen aan onze wensen en onze maatschappelijke rol”.
Privacyexperts vinden dat de Nederlandse overheid geen zaken moet doen met omstreden met Chinese bedrijven. Vincent Böhre, directeur van Privacy First, noemde de inzet van Chinese camera’s door overheidsinstanties “zorgwekkend”. Deze worden namelijk in verband gebracht met veiligheidsvraagstukken en privacyschendingen. “Je moet je afvragen of je als overheidsinstantie met dit soort fabrikanten geassocieerd wilt worden”, zegt hij tegenover Follow The Money.
David Ollivier de Leth van het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) Platform vindt eveneens dat de Nederlandse overheid geen zaken moet doen met bedrijven als Hikvision. “De overheid moet niet in zee gaan met bedrijven in wier keten sprake is van ernstige mensenrechtenschendingen”, aldus Ollivier de Leth.
https://www.ftm.nl/artikelen/ns-prorail-en-chinese-cameras
https://www.vpngids.nl/nieuws/vvd-informeert-naar-chinese-beveiligingscameras/
https://www.vpngids.nl/nieuws/tientallen-gemeenten-gebruiken-omstreden-beveiligingscameras/
https://ipvm.com/reports/hikvision-36260
