In de eerste zes maanden van het jaar heeft de Fraudehelpdesk 18.738 meldingen van online fraude ontvangen. Het schadebedrag bedraagt hierdoor bijna 21 miljoen euro, ruim 2,5 miljoen euro meer in vergelijking met de eerste helft van vorig jaar. De meeste financiële schade ontstond door misbruik van bedrijfsgegevens. Dat vertelt Tanya Wijngaarde, woordvoerder bij de Fraudehelpdesk, desgevraagd tegenover NU.nl.
In de categorie identiteitsfraude kwamen er in de eerste zes maanden van het jaar 2.505 meldingen binnen. Daarbij probeert iemand jouw persoonsgegevens buit te maken en te misbruiken voor criminele doeleinden, bijvoorbeeld door jouw naam te gebruiken en slachtoffers op te lichten. Dit is een zeer gevaarlijke vorm van identiteitsdiefstal, omdat je hier substantiële financiële schade bij kan oplopen. Of erger, je kunt zelfs een strafblad of gevangenisstraf krijgen voor iets dat je niet hebt gedaan.
De meeste slachtoffers vielen bij webwinkelfraude. Daaronder vallen aankoop- en verkoopfraude. Volgens de Fraudehelpdesk vielen er in het afgelopen half jaar 2.137 slachtoffers te betreuren die gezamenlijk 482.962 euro kwijtraakten. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldde onlangs dat het aantal slachtoffers van aankoopfraude tussen 2012 en 2021 met 118,6 procent was toegenomen. Het aantal gedupeerden van verkoopfraude steeg in deze periode met 64,7 procent.
De meeste financiële schade is te wijten aan misbruik van bedrijfsgegevens. In de eerste helft van dit jaar werd op bijna 7.240.000 euro aan schade gemeld. Internetoplichters deden zich veelal voor als de directeur van een bedrijf die zegt geld te goed te hebben. Deze vorm van fraude noemen we ook wel CEO-fraude en maakt onderdeel uit van Business Email Compromise of BEC-fraude. Er zijn ook voorbeelden waarbij oplichters zich voordeden als een bank of als Europol. Vorig jaar was BEC-fraude goed voor ruim 1,6 miljoen euro schade.
Verder ontving de Fraudehelpdesk in de eerste twee kwartalen duizenden meldingen over Engelstalige telefoontjes. Mensen werden zogenaamd gebeld door de ‘National Police’ of de ‘Dutch Supreme Court’. De beller zei dat het burgerservicenummer (BSN) misbruikt zou worden. Sommige belletjes waarschuwden mensen dat ze zich schuldig gemaakt zouden hebben aan criminele activiteiten als witwassen en drugshandel. Verder kregen sommigen te horen dat er een arrestatiebevel tegen hen liep.
De Fraudehelpdesk waarschuwde mensen om geen BSN-nummer of andere persoonlijke informatie prijs te geven. Verbreek de verbinding, bel geen telefoonnummers terug die je niet kent en wees alert op toekomstig telefoonverkeer, zo luidde het advies.
Het kabinet beloofde eerder deze maand om online fraude hard aan te pakken. Uit onderzoek is gebleken dat vier op de tien Nederlanders wel ooit eens te maken heeft gehad met online fraude. Dat zorgt jaarlijks voor zo’n 2,75 miljard euro aan schade. Naast financiële schade lijdt online fraude vaak ook tot emotionele en psychische schade. Daarom vindt de overheid het belangrijk om hier paal en perk aan te stellen.
Het kabinet heeft zes pijlers geformuleerd om een vuist te vormen tegen de groei van online fraude: preventie, technische barrières, slachtofferfulp, opsporing en vervolging, en expertise en informatiedeling. Om te voorkomen dat mensen beginnen aan online fraude of slachtoffer daarvan worden, is onlangs de pilot cyberrijbewijs gestart. Leerlingen in het basisonderwijs worden dan bijgepraat en geïnformeerd over verschillende vormen van online fraude. Het is de bedoeling dat het cyberrijbewijs straks beschikbaar is voor alle scholen in het basisonderwijs.
Minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yesilgöz-Zegerius waarschuwde wel dat er momenteel “geen financiële dekking voorhanden” is. Het is aan de Tweede Kamer om te debatteren welke initiatieven wel en niet worden uitgevoerd. Begin volgend jaar wordt de integrale aanpak van online fraude geëvalueerd. In het najaar van 2023 presenteert het kabinet de eerste jaarlijkse voortgangsrapportage.
