De gemeente Tilburg werkt hard aan de invoering van de Wet open overheid (Woo). Samen met een externe leverancier ontwikkelt de gemeente de publicatievoorziening ‘Open Tilburg’. Dit platform speelt een belangrijke rol in het streven naar een transparante en toegankelijke overheid.
Documenten die onder de Woo vallen worden hierin actief openbaar gemaakt. Deze documenten staan op 1 centrale plek en zijn toegankelijk voor iedereen. Om ervoor te zorgen dat het platform goed aansluit bij de behoeften van de inwoners en ondernemers, maakt de gemeente gebruik van het UX Lab. In het lab voert de gemeente gebruikerstests uit om feedback van eindgebruikers te verzamelen en het platform te optimaliseren.
De Open Publicatievoorziening van de gemeente Tilburg is ontstaan uit de verplichting die de Wet open overheid stelt: gemeenten moeten actief documenten openbaar maken. Om deze verplichting na te komen, lanceerde de gemeente Tilburg het programma ‘Op weg naar Open Tilburg’. Het doel van dit programma is onder andere om alle documenten die openbaar moeten zijn, eenvoudig toegankelijk te maken voor iedereen.
Projectleider Eefje Hackeng legt uit: “We willen Open.Tilburg.nl ontwikkelen op basis van het Common Ground-principe. De kern is dat data rechtstreeks opgevraagd worden bij de bron. Dit voorkomt dat men data steeds opnieuw moet kopiëren en opslaan. Om dit mogelijk te maken, worden gegevens uniform gemaakt, opgehaald via API’s, en blijft de data op de oorspronkelijke locatie.”
Een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van de Open Tilburg-publicatievoorziening is het UX Lab, de testomgeving voor de digitale dienstverlening van de gemeente. In het UX Lab betrekt Tilburg haar inwoners en ondernemers actief om de dienstverlening te verbeteren. Zo wordt door middel van testen en feedback de gebruikservaring voortdurend geoptimaliseerd. “Als we het doen, doen we het goed”, zegt projectleider Eefje Hackeng. “Dit motto staat centraal in de ontwikkeling van de publicatievoorziening.”
De Open Tilburg publicatievoorziening kreeg in 2024 een financiële bijdrage vanuit het Innovatiebudget Digitale Overheid. Met het innovatiebudget stimuleert het ministerie van BZK samenwerking en innovatie tussen overheidsorganisaties. Een deskundige jury beoordeelt de innovatievoorstellen aan de hand van een aantal criteria. Een daarvan is de betrokkenheid van gebruikers. Bekijk alle criteria en meer informatie via de website.
De gebruikerstesten bieden inzicht in hoe inwoners en ondernemers de digitale dienstverlening van de gemeente ervaren. Tijdens deze onderzoeken voeren zij concrete taken uit en delen zij hun feedback. Deze input stelt de gemeente Tilburg in staat om haar digitale dienstverlening continu te verbeteren.
Fiona Damen, coördinator van het UX Lab, zegt hierover: “We willen niet voor de gebruikers denken, maar hen écht vragen wat ze nodig hebben. Door al in een vroeg stadium feedback te verzamelen, zorgen we ervoor dat de eindproducten optimaal aansluiten bij de wensen van onze inwoners en ondernemers.”
“De UX-testmethode kan op verschillende manieren worden ingezet”, legt Fiona Damen uit. “Meestal testen we in een testruimte, waarbij een team van observatoren de test nauwlettend volgt en alle feedback noteert. Maar we testen ook op locatie. Zo hebben we bijvoorbeeld een toegankelijkheidstool getest door samen met testers over de Tilburgse Kermis te lopen. Zo konden we zien of de tool ook in de praktijk goed functioneert.”
Na elke test wordt een zogenaamde ‘rode draad-sessie’ gehouden. Tijdens deze sessie bespreekt het team de ontvangen feedback en identificeert het de belangrijkste terugkerende punten. Op basis van deze inzichten formuleert de gemeente concrete verbeterpunten. Die staan beschreven in een testrapport.
Uit de gebruikerstest zijn verschillende verbeterpunten naar voren gekomen. Zo blijkt dat de Wet open overheid voor veel mensen onbekend is. Dat geeft aanleiding om de website aan te passen met duidelijke en toegankelijke informatie over de wet. Ook bleek dat men de zoekbalk zeer intensief gebruikt. Deze moet dan ook een prominente rol krijgen in het ontwerp van de website. Tegelijkertijd bleek dat extra functies, zoals een favorietenknop of de mogelijkheid om links te kopiëren, nauwelijks worden gebruikt. Om de gebruikservaring verder te verbeteren, wordt ingezet op eenvoud en overzichtelijkheid. Bijvoorbeeld door lange teksten te vervangen door uitklapbare tekstvelden. Deze aanpak zorgt ervoor dat gebruikers snel toegang hebben tot relevante informatie zonder afleiding.
Een van de belangrijkste principes van het UX Lab is dat alle inwoners van Tilburg kunnen deelnemen aan de gebruikerstests. Het is geen vast testpanel, maar een open uitnodiging voor iedereen die wil bijdragen. Dit zorgt voor een breed scala aan meningen en inzichten, waardoor de gemeente een goed beeld krijgt van de behoeften van verschillende doelgroepen.
Fiona Damen benadrukt: “Onze wens is dat het UX Lab echt gaat leven onder de inwoners. We willen dat mensen actief meedoen en weten dat we hun feedback daadwerkelijk gebruiken om de dienstverlening te verbeteren.”
