Tijdens de Digitale Raad op zaterdag sprak de staatssecretaris van Koninkrijksrelaties en Digitalisering de deelnemers toe. “Digitalisering is niet iets wat ons zomaar overkomt. Het is het gevolg van menselijke keuzes. Ethische en politieke keuzes die vaak gewoon in de gemeenteraad worden genomen.” Haar oproep: “Maak digitalisering al politiek in uw gemeente.”
‘Digitalisering’ is nogal een abstract begrip, de staatssecretaris geeft een aantal voorbeelden van vraagstukken die het begrip concreter en actueel maken.
Mogen ambtenaren van de gemeente Rotterdam sociale media gebruiken om bijstandsfraude op te sporen?
Hoe goed was de gemeente Hof van Twente beschermd toen hackers de gemeente platlegde met gijzelsoftware?
Wat vinden we ervan dat lantaarnpalen op de boulevard van Scheveningen sensoren krijgen die de bewegingen van mensen meten? En wie mag wat doen met die data?
Haar conclusie uit deze voorbeelden: “Digitalisering is niet iets wat ons zomaar overkomt. Het is het gevolg van menselijke keuzes; ethische en politieke keuzes.”
Van Huffelen werkt samen met het kabinet aan een ambitieuze nationale digitaliseringsagenda. Ze vertelt: “Die agenda moet ons een stevig fundament geven. Voor een bloeiende digitale economie, een weerbare digitale samenleving en een dienstbare digitale overheid.” De kansen en risico’s worden daarin concreter, verzekert ze. “Een agenda van en voor ons allemaal; van en voor gemeenten, provincies en het rijk. Van bedrijven, wetenschappers en andere partners uit Nederland en Europa. Samen maken we digitalisering concreet.”
De staatssecretaris doet een oproep aan gemeenteraden om digitalisering nu al politiek te maken in hun gemeenten. Dat kan door het op te nemen in het coalitieakkoord, of via een lokale digitale agenda. Met een raadscommissie digitalisering en/of een wethouder digitalisering. Ze gaat de komende tijd met gemeenten in gesprek om te praten over digitale kansen en dilemma’s.
Na de opening door de staatssecretaris gingen prominenten uit politiek, ambtelijk bestuur en wetenschap met elkaar in gesprek. Over de benodigde kennis en kunde bij raadsleden en de kansen en risico’s van digitalisering. En hoe bestuur en raad in de ‘driverseat’ komen te zitten bij digitalisering in hun gemeente. Maar ook over de noodzaak van participatie door inwoners, transparantie en actieve openbaarheid rond digitalisering.
Nathan Ducastel, directeur Informatiesamenleving van de VNG vat de kern van de gesprekken als volgt samen: “Digitalisering gaat over alle bestuurslagen heen, we zijn er allemaal verantwoordelijk voor; we zijn er allemaal eigenaar van. Bij gemeenten manifesteert die verantwoordelijkheid zich het meest, omdat die elke dag in contact staan met die samenleving. Daarom moet je als gemeentebestuur- en raad die verantwoordelijkheid voelen en het naar het Europese en nationale niveau toebrengen. Vanuit jouw leefwereld.
