“Criminelen deinzen er niet voor terug om bij hun witwaspraktijken forse grenzen te overschrijden.” Het is de harde conclusie die KYC-expert Fourthline opmaakt op basis van data van miljoenen checks die de fintech uitvoerde.
In bijna de helft (47%) van de gedetecteerde financiële fraudepogingen in Europa gaat het om zogenoemde ‘social engineering’. Hierbij worden vooral ouderen en jongeren door criminelen misbruikt om bijvoorbeeld bankrekeningen te openen voor criminele doeleinden. Met een toename van maar liefst 19% spreekt Fourthline over een gevaarlijke tendens.
Social engineering is een verzamelnaam voor wat criminelen doen om misbruik te maken van het vertrouwen van een persoon. Een individu opent bijvoorbeeld op legitieme wijze een bankrekening maar overhandigt vervolgens de inloggegevens aan een crimineel. Dit kan onder druk gebeuren, maar ook zonder dat diegene zich hiervan bewust is.
Volgens Fourthline zijn met name ouderen en jongeren met een sociaaleconomische achterstand het doelwit van criminelen om zo toch te beschikken over legale bankrekeningen. Bij het daadwerkelijk plegen van fraude via een dergelijke account, spreekt men over ‘money muling (geldezels)’.
Fourthline legt hoe zo’n proces eruit ziet. Volgens het KYC-expertise bedrijf wordt het contact vaak via sociale media gelegd, maar is het ook niet ongebruikelijk dat er telefonisch of ‘real-life’ contact wordt opgenomen. “We zien dit geregeld gebeuren bij ouderen, omdat deze groep minder kennis heeft van technologie en daardoor vaker hulp van buitenaf inschakelt. De kans is groot dat zij geen weet hebben van het feit dat er een bankrekening wordt aangemaakt door middel van een simpele selfie.”
“Ook gebeurt ‘account takeover fraud’ over het algemeen meer bij ouderen die onwetend hun informatie weggeven”, gaat Fourthline verder. “In het geval van account takeover fraud is een bankrekening al aangemaakt en gebeurt de overname van het account na de onboarding. Daarnaast zijn jongeren met een sociaaleconomische achterstand ook een gewild doelwit van criminelen. Deze groep jongeren wordt geld aangeboden of andere mooie beloften gedaan in ruil voor een (nieuwe) bankrekening.“
Het is niet de eerste keer dat Fourthline dergelijke ‘fraude-cijfers’ bekend maakt. Onlangs openbaarde de KYC-expert ook al cijfers met betrekking tot het gebruik van siliconen maskers en deepfakes om een bankrekening te openen. Destijds stelde Fourthline-CEO Krik Gunning dat criminelen steeds inventiever worden om toegang te krijgen tot het financiële ecosysteem.
“Voor een maatschappij is het belangrijk dat criminaliteit niet loont. Het is zorgwekkend dat onwetende individuen nu het doelwit worden van criminelen om zo hun criminele geld wit te wassen. Hier moeten we samen met financiële instellingen nog scherper op zijn om kwetsbare groepen en dus potentiële slachtoffers te beschermen.”
