Een half jaar nadat de EU en VS een principeakkoord hebben aangekondigd over gegevensuitwisseling, is er in praktijk nog niets veranderd. Bedrijven blijven aan beide zijden van de Atlantische Oceaan de regels overtreden. Noyb overweegt opnieuw om naar het Europees Hof van Justitie te gaan, omdat het principeakkoord in zijn ogen niets oplost.
Dat meldt de Oostenrijkse privacystichting in een persverklaring.
In de zomer van 2020 zette het Europees Hof van Justitie een streep door het Privacy Shield (2). Het document diende jarenlang als basis om gegevens tussen Europa en de VS uit te wisselen. Privacyactivist Max Schrems vond dat het Privacy Shield een inbreuk vormde op de privacy van Europese burgers en stapte naar het Hof.
De rechter stelde Schrems in het gelijk en oordeelde dat de VS niet hetzelfde beschermingsniveau bood als in Europa. Amerikaanse veiligheidsdiensten hebben volgens de wet toegang tot gegevens die op Amerikaanse servers staan. Dat betekent dat ook persoonsgegevens van Europese burgers voor de instanties toegankelijk is. Bezwaar hiertegen aantekenen bij een onafhankelijke toezichthouder of rechter is voor Europeanen onbegonnen werk, zo oordeelde het Hof.
Daarom is het Privacy Shield sindsdien niet langer rechtsgeldig.
Na meer dan anderhalf jaar onderhandelen ligt er sinds afgelopen maart een principeakkoord op tafel (3). In een toespraak zei Ursula von der Leyen “zeer verheugd” te zijn met het nieuwe akkoord. “Dit zal voorspelbare en betrouwbare gegevensstromen tussen de EU en de VS mogelijk maken, waarbij de privacy en de burgerlijke vrijheden worden gewaarborgd”, aldus de voorzitter van de Europese Commissie.
Von der Leyen omschreef het principeakkoord als een “balans tussen veiligheid en het recht op privacy en gegevensbescherming”. Ook de European Data Protection Board (EDPB) (4) was positief en noemde het akkoord “een eerste positieve stap in de goede richting”. De Europese privacywaakhond beloofde “een constructieve rol” te spelen bij het invullen van de details van het principeakkoord, dat momenteel de functie van een juridisch framework heeft.
Schrems was kritisch toen hij hoorde van het principeakkoord. Kort gezegd vond de privacyactivist dat de EU en VS niet ver genoeg gingen om de privacy van Europeanen te waarborgen. “Het is betreurenswaardig dat de EU en de VS deze situatie niet hebben aangegrepen om tot een ‘no spy’-overeenkomst te komen, met basisgaranties onder gelijkgestemde democratieën. Klanten en bedrijven worden geconfronteerd met nog meer jaren van rechtsonzekerheid”, zo zei Schrems.
Een half jaar na de aankondiging van het principeakkoord, ziet de voorzitter van privacystichting Noyb geen reden om optimistisch te zijn. Er gaan geruchten dat er geen Data Protection Review Court komt en dat de VS geen poging doet om massasurveillance aan banden te leggen. “Aanvankelijk werd ons een perfecte oplossing tegen het einde van het jaar beloofd. Nu zien we misschien de eerste stappen tegen het einde van het jaar”, aldus Schrems.
Hij vervolgt zijn verhaal. “Het is verbazingwekkend dat twee democratieën die het eens zijn over principes zoals rechterlijke goedkeuring van surveillance, niet tot een goede overeenkomst kunnen komen. Het lijkt erop dat de VS nog steeds achter het idee staat dat niet-Amerikaanse personen geen grondrechten mogen hebben.”
Bedrijven uit de EU en VS blijven volgens Schrems de wet overtreden. Europese en Amerikaanse bedrijven en organisaties moeten sinds het opheffen van het Privacy Shield met modelcontracten werken. Dat gebeurde echter slechts mondjesmaat. Om naleving af te dwingen besloot de privacyactivist om 101 klachten (5) naar diverse nationale toezichthouders in Europa te sturen.
Dat heeft ertoe geleid dat het gebruik van Google Analytics in Oostenrijk, Noorwegen (6), Frankrijk en Italië (7) niet meer gebruikt mag worden. Mogelijk is het statistiekprogramma binnenkort ook in ons land niet langer toegestaan (8).
Het is een stap in de goede richting, maar onvoldoende. Schrems benadrukt dat het twee jaar geleden is dat het Hof van Justitie een einde maakte aan het Privacy Shield. “Hoewel sommige gegevensbeschermingsautoriteiten individuele maatregelen hebben genomen op basis van klachten, ontbreekt het nog steeds aan een algemene naleving van de wet en een goede handhaving. De aangekondigde nieuwe overeenkomst is een van de factoren die momenteel handhavingsacties afkoelen.”
Schrems zegt opnieuw naar het Hof van Justitie te stappen als de definitieve versie van het principeakkoord onvoldoende bescherming biedt voor de privacy van Europese burgers. “Het zou jammer zijn als de huidige, door de Europese Commissie en Amerikaanse regering gecreëerde rechtsonzekerheid zou voortduren onder een nieuwe overeenkomst inzake gegevensoverdracht”, zo eindigt de Oostenrijkse privacyactivist zijn betoog.
https://noyb.eu/nl/6-maanden-van-principeakkoord-eu-vs-akkoord-feite-nog-steeds-afwezig
https://www.vpngids.nl/nieuws/europese-hof-van-justitie-privacy-shield-eu-vs-is-ongeldig/
https://www.vpngids.nl/nieuws/eu-en-vs-sluiten-principeakkoord-over-gegevensuitwisseling/
https://www.vpngids.nl/nieuws/edpb-tevreden-over-principeakkoord-gegevensuitwisseling/
https://www.vpngids.nl/nieuws/privacyactivist-dient-klacht-in-bij-ap-over-datatransfers-door-nederlandse-bedrijven/
https://www.vpngids.nl/nieuws/privacyactivist-dient-klacht-in-bij-ap-over-datatransfers-door-nederlandse-bedrijven/
https://www.vpngids.nl/nieuws/google-analytics-verboden-in-italie/
https://www.vpngids.nl/nieuws/ap-rondt-onderzoek-naar-google-analytics-af/
