De Raad van State heeft op 22 oktober 2025 een nieuw beoordelingskader gepubliceerd dat gemeenten moet helpen bij verzoeken van burgers om het geslacht, de naam of andere persoonsgegevens te wijzigen in de Basisregistratie Personen (BRP). Het kader komt voort uit een groeiend aantal rechtszaken waarin burgers en gemeenten botsen over de vraag wanneer een verzoek tot wijziging voldoende onderbouwd is.
De Raad van State benadrukt dat gemeenten tot nu toe ongelijkmatig handelden bij dergelijke verzoeken, wat kon leiden tot willekeur. Met het nieuwe kader moeten ambtenaren bij de burgerlijke stand zich baseren op toetsbare criteria: er moet sprake zijn van een zorgvuldige motivering, consistente verklaringen van de aanvrager én een evenwichtige belangenafweging. De afwijzing van een verzoek mag niet rusten op morele of subjectieve gronden, maar enkel op de juridische en feitelijke juistheid van de ingeschreven gegevens.
Het beoordelingskader geeft ook richting aan gemeenten bij verzoeken die niet strikt onder de Transgenderwet vallen, zoals situaties waarin iemand zich niet langer identificeert met het eerder geregistreerde geslacht maar (nog) geen medische of juridische transitie heeft doorgemaakt. De Raad waarschuwt dat privacy, persoonlijke autonomie en het recht op zelfbeschikking zwaar meewegen in de besluitvorming. Gemeenten krijgen hiermee de opdracht om burgers zorgvuldig en individueel te behandelen.
Het kader onderstreept de maatschappelijke gevoeligheid van veranderingen in geregistreerde persoonsgegevens. Een wijziging in de BRP heeft gevolgen voor andere overheidsregistraties, de Belastingdienst en zorgverzekeraars. De Raad van State roept gemeenten daarom op om expliciet vast te leggen hoe gegevens worden gewijzigd en met wie deze informatie wordt gedeeld, in lijn met de AVG. Transparantie over verwerking en beveiliging van wijzigingen in de BRP is volgens het advies essentieel om het vertrouwen van burgers in de overheid te behouden.
Het nieuwe beoordelingskader treedt direct in werking en geldt als richtinggevend document voor alle gemeenten. De Rijksdienst voor Identiteitsgegevens (RvIG) werkt volgens de Raad aan een aanvullende handleiding die het beoordelingskader uitvoerbaar moet maken in de praktijk.
Download hier het Schema Beoordelingskader Rectificatieverzoeken
