Ons land telt 903 bedrijven die geheel of gedeeltelijk in handen zijn van Chinese moederbedrijven. Securityexperts en veiligheidsdiensten zijn bang dat China deze bedrijven gebruikt om technologisch hoogwaardige kennis te vergaren. Het risico voor spionage is dus reëel. Om dat gevaar tegen te gaan moet er nu worden ingegrepen.
Dat blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws en Follow The Money (1) (2)
Deze bedrijven zijn met name actief in de financiële en zakelijke dienstverlening, ICT-wereld en transport- en distributiesector. De Chinese overheid heeft ook banden in branches als de landbouw, chemicaliën, biotechnologie, energie en het vastgoed en hotelwezen. Nederland is een belangrijk land voor China: tussen 2018 en 2021 belandde een groot deel van de Chinese investeringen in ons land.
De Chinese invloed in het Nederlandse bedrijfsleven is niet zonder gevaren. Inlichtingen- en veiligheidsdiensten waarschuwen al jaren voor cyberspionage en sabotage door China. “China is de grootste bedreiging voor de economische veiligheid in Nederland”, zo schreef de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) in haar laatste jaarverslag.
Spionage is slechts één van de gevaren. De AIVD wijst in haar jaarverslag ook op de mogelijkheid van beïnvloeding, manipulatie en sabotage.
China maakt er geen geheim van dat ze in 2049 de grootste economische en militaire grootmacht wil zijn. Wetenschappelijk onderzoek is een belangrijk instrument om dit doel te bereiken. Uit onderzoek van RTL Nieuws en Follow The Money bleek eerder dat Chinese militaire wetenschappers de afgelopen twintig jaar 2.994 studies met Europese universiteiten hebben uitgevoerd. Ten minste 93 Chinese onderzoekers hadden in die periode een aanstelling bij een onderwijsinstelling in ons land. Bijna 300 van deze onderzoeken vonden plaats in ons land.
Chinese hightechbedrijven zijn op of rond technische universiteiten in ons land te vinden, zoals de Technische Universiteit Eindhoven (TU/E). Chinese onderzoekers houden zich hier bezig met de ontwikkeling van onder meer computerchips, halfgeleiders, nanotechnologie en kunstmatige intelligentie. De kennis die ze hier opdoen nemen ze mee naar huis om in te zetten voor civiele en militaire toepassingen.
“We moeten er rekening mee houden dat China samenwerking ziet als middel, niet als doel. Het is een middel om op lange termijn onze technologie, onze kennis te pakken om niet meer afhankelijk te zijn van andere landen”, zo vertelt Jonathan Holslag, China-expert aan de Vrije Universiteit in Brussel, aan RTL Nieuws.
Niet alleen op het gebied van onderzoek en wetenschap hebben Chinese bedrijven een vinger in de pap in ons land, zo stellen RTL Nieuws en Follow The Money. China bezit meerdere containeroverslagbedrijven in de Rotterdamse haven, zoals COSCO. Frans-Paul van der Putten, China-deskundige aan het Clingendael Instituut, waarschuwt dat China hierdoor een enorme machtspositie heeft: ons land is immers in belangrijke mate afhankelijk van de Rotterdamse haven.
Verder heeft China een groot aandeel in de Nederlandse energiesector. Zo heeft een bedrijf als Chint Solar 13 zonneparken in ons land ontwikkeld die stroom leveren aan zo’n 160.000 huishoudens. Nog eens 6 zonneparken zijn momenteel in ontwikkeling. Een verstoring in deze sector kan leiden tot ernstige maatschappelijke ontwrichting, en zelfs de nationale veiligheid in gevaar brengen.
“Zo bestaat het risico dat er straks door de Chinese overheid gesubsidieerde windparken komen die door Chinese bedrijven worden beheerd. Daarmee kan het niet op korte termijn, zoals Rusland, schade aanrichten, maar dat is wel iets waar je op langere termijn erg afhankelijk van gaat worden, zeker nu we van olie en gas af willen”, stelt Van der Putten.
Dat meer dan 900 Nederlandse bedrijven in handen zijn van Chinese moederbedrijven, is reden om ons zorgen te maken. Holslag pleit ervoor om zo snel mogelijk in te grijpen. “We zijn te afhankelijk van China en we moeten snel beginnen om die afhankelijkheid af te bouwen. Anders betalen we daar later alleen nog maar een veel hogere prijs voor, zoals we dat nu doen bij Rusland”, waarschuwt hij. Verder wijst Holsag erop dat het hierdoor lastig is voor veiligheidsdiensten als de AIVD om permanent toe te zien op spionage en sabotage.
Holslag is niet de enige die zich zorgen maakt over de afhankelijkheid van buitenlandse partijen. In een recent verschenen rapport van TNO wezen onderzoekers erop dat ons land op alle digitale fronten te afhankelijk is van Chinese en Amerikaanse technologiebedrijven. Deze technologische afhankelijkheid maakt Nederland kwetsbaar voor cyberaanvallen of censuur. Onderzoekers adviseerden de Nederlandse overheid en Europese Commissie om meer te investeren in onderzoek naar en ontwikkeling van technologische innovaties.
https://www.rtlnieuws.nl/onderzoek/artikel/5335199/china-nederlandse-bedrijven-eigendom-invloed-spionage
https://www.ftm.nl/artikelen/inventaris-nl-bedrijven-in-chinese-handen
