TikTok sleept Amerikaanse overheid voor de rechter over mogelijke ban

Afgelopen dinsdag heeft TikTok de federale overheid van de Verenigde Staten aangeklaagd als reactie op het wetsvoorstel dat de app mogelijk verbant in het land. Vorige maand tekende VS-President Biden het voorstel en stemde de senaat ermee in. Het populaire sociale medium protesteert tegen de beslissing om te voorkomen dat er moet worden gekozen tussen een desinvestering van het moederbedrijf achter TikTok en een nationale ban in de Verenigde Staten.

VPNgids 8 May 2024

Nieuws-persbericht

TikTok-ban in strijd met eerste amendement

In april stemde de Amerikaanse Senaat in met een mogelijk verbod op de Chinese video-app TikTok (1). Het wereldwijde populaire TikTok heeft bijna 150 miljoen gebruikers in de Verenigde Staten: haar grootste gebruikersgroep. De Amerikaanse overheid wil met een nieuwe wet een ultimatum stellen: TikTok’s eigenaar, het Chinese bedrijf ByteDance, moet zijn aandelen in het Amerikaanse deel van de app verkopen, of de app wordt verboden in het land.

De wet en de landelijke ban die het mogelijk veroorzaakt is in strijd met het eerste amendement van de Verenigde Staten, zo stelt TikTok. Het gaat in tegen de vrijheid van meningsuiting. Dat is dan ook de grond waarop TikTok de aanklacht bouwt. Het verkopen van ByteDance’s aandelen is realistisch gezien onmogelijk. De ban is daarmee volgens de aanklacht van de video-app een dwangmiddel om de vele TikTok-gebruikers in de VS het zwijgen op te leggen.

Wetsvoorstel op basis van nationale veiligheid

Hoewel gespecialiseerde advocaten suggereren dat TikTok’s aanklacht gebaseerd op vrijheid van meningsuiting sterk staat, is er een andere invalshoek om te overwegen. Zo vertelt Gautam Hans, associate clinical professor of law, aan WIRED (2) dat het bedrijf mogelijk gezien kan worden als een bedreiging voor de nationale veiligheid.

TikTok heeft sterke connecties met China, in het bijzonder door de Chinese eigenaar ByteDance. China heeft een regering die hard inzet op internetcensuur met haar Great Firewall. Media, bedrijven en inwoners moeten zich allemaal houden aan de regels van de overheid. Het land is eveneens vaak verweten dat het actief propaganda verspreidt.

De connecties die ByteDance met China heeft, zouden kunnen betekenen dat de Chinese regering door middel van de app toegang heeft tot de gegevens van miljoenen Amerikaanse gebruikers. Hoewel TikTok deze beschuldiging altijd heeft ontkend, blijft er angst onder Amerikanen dat de Chinese regering via TikTok ongezien internationale invloed uitoefent, wat een risico is voor de nationale veiligheid van de Verenigde Staten.

Censuur of online bescherming?

TikTok is regelmatig het middelpunt van discussies over online veiligheid, privacy en (politieke) censuur, ook binnen Nederland. Zo verwijderden Nederlandse Tweede Kamerleden in 2023 massaal de app vanwege privacyrisico’s (3) en moest TikTok in 2021 een boete van het AP betalen voor het illegaal verwerken van gegevens van Nederlandse kinderen (4). Meer achtergrondinformatie vind je in onze artikelen over de privacyrisico’s van TikTok (5) en het omzeilen van TikTok-bans (6).

In de huidige situatie in de Verenigde Staten staan vrijheid van meningsuiting en het beschermen van de nationale privacy lijnrecht tegenover elkaar. Het proces dat door de aanklacht van TikTok wordt opgestart, zal waarschijnlijk lange tijd duren en een precedent scheppen voor toekomstige zaken. Of TikTok daadwerkelijk verboden wordt in de Verenigde Staten in januari 2025, zal later pas duidelijk worden.