De rol van Chief Data Officer (CDO) is relatief nieuw en nog niet breed geaccepteerd of ingevuld in overheidsorganisaties. Reden voor het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) om het Leer- en Expertisepunt Datagedreven werken (LED) een eerste verkenning te laten doen naar de rol en positie van de CDO. Aan deze verkenning, die tevens is verricht in het kader van de Data Agenda Overheid, hebben ruim tien geïnterviewden meegedaan die CDO zijn bij grote overheidsorganisaties of een rol hebben die daarmee vergelijkbaar is.
Uit de Interbestuurlijke Datastrategie blijkt dat er duidelijk behoefte is aan governance en leiderschap op het vlak van data, maar de strategie voorziet niet in een expliciete keuze voor het wel of niet aanstellen van een CDO. Het LED-onderzoek vult de Datastrategie aan om Nederlandse overheidsorganisaties interbestuurlijk handelingsperspectief te bieden. Het is de eerste verkenning naar de rol van de CDO en is gebaseerd op inzichten verkregen in Nederland en andere landen die reeds een CDO hebben aangesteld. De onderzoeksresultaten dienen als input voor de start van een interbestuurlijke dialoog over de relevantie van CDO’s en de daarbij behorende kansen en uitdagingen.
Arthur Dallau van het LED heeft het onderzoek verricht. “De rol van de CDO is grotendeels afhankelijk van de datavolwassenheid van een organisatie en het datavakmanschap van de medewerkers. Over het algemeen zijn er in Nederland twee type rollen te benoemen. Het ene type is de aanvoerder van de databeweging binnen een organisatie en draagt data als belangrijke ‘asset’ uit, zowel intern als extern. Het andere type is de CDO die data-expert is en het datamanagement van de organisatie naar een hoger niveau tilt.” Bepalend is in elk geval een heldere visie op data, net als het schakelen met diverse belanghebbenden, zowel op bestuurlijk als ambtelijk niveau. Dit geldt ook voor het inventariseren van de behoeften vanuit de afdelingen waar de primaire processen zijn belegd. Samenvattend heeft de CDO een cruciale rol als het gaat om het databeleid, de bijbehorende governance en de uitvoering.
De CDO is verder een bruggenbouwer en inspirator die acteert met geduld en begrip voor diverse belanghebbenden en gevoel voor besluitvormingsprocessen en politieke belangen. “De verantwoordelijkheid voor de transitie naar een datagedreven overheid rond maatschappelijke opgaven en vanuit het perspectief van de burgers en bedrijven, ligt bij de CDO en het om deze rol geformeerde team. Betrokkenheid van de data-ambassadeurs binnen de verschillende uitvoeringsgerelateerde afdelingen is daarbij belangrijk. De CDO weet hoe de datastrategie praktisch vertaald kan worden naar tactische en operationele activiteiten. En is de aanjager die de organisatie in beweging krijgt, met data als belangrijkste grondstof.”
Het onderzoek is bedoeld voor overheden die overwegen om een CDO aan te stellen en daarbij willen leren van de ervaringen van andere organisaties.
Download het rapport hier
Bron: Leer- en Expertisepunt Datagedreven werken
