Om uw verwerking te mogen baseren op de grondslag 'noodzakelijk voor de behartiging van een gerechtvaardigd belang', moet u aan 3 voorwaarden voldoen. Hiermee toetst u of uw recht om persoonsgegevens te verwerken – omdat u een gerechtvaardigd belang heeft om dit te doen – zwaarder weegt dan het recht op privacy van de betrokkenen. Dat zijn de mensen van wie u gegevens verwerkt.
Voorwaarden grondslag gerechtvaardigd belang
De 3 voorwaarden zijn:
1. U heeft daadwerkelijk een gerechtvaardigd belang. Niet elk belang kwalificeert als een gerechtvaardigd belang.
2. De verwerking is noodzakelijk om dit belang te behartigen.
3. U heeft een afweging gemaakt tussen uw belangen en die van de betrokkenen.
Voorwaarde 1: gerechtvaardigd belang
Uw belang is daadwerkelijk een gerechtvaardigd belang als het ergens in het recht is opgenomen. En wordt erkend en beschermd. Dat mag ook in een ongeschreven rechtsregel of rechtsbeginsel zijn.
Als het maar gaat om een belang waarvan we in de maatschappij hebben gevonden dat het door het recht beschermd moet worden. Voor voorbeelden van gerechtvaardigde belangen, zie: Wat zijn voorbeelden van gerechtvaardigde belangen?
Let op: wat niet kwalificeert als gerechtvaardigd belang, is bijvoorbeeld:
een puur commercieel belang;
winstmaximalisatie;
het gedrag van werknemers volgen zonder legitieme reden;
het (koop)gedrag van (potentiële) klanten volgen zonder legitieme reden.
Heeft u géén gerechtvaardigd belang? Dan kunt u uw verwerking niet baseren op de grondslag gerechtvaardigd belang. En mag u de persoonsgegevens dus niet verwerken.
Voorwaarde 2: noodzakelijkheid
Heeft u daadwerkelijk een gerechtvaardigd belang? Dan moet u vervolgens kijken of de verwerking van persoonsgegevens noodzakelijk is om dit belang te behartigen. Dit doet u door na te gaan:
Of het doel van uw verwerking in verhouding staat tot de inbreuk op de privacy van de betrokkenen. In de AVG heet dit ‘proportionaliteit’.
Of u het doel niet op een andere manier kunt bereiken, die minder ingrijpend is voor de betrokkenen. In de AVG heet dit ‘subsidiariteit’.
Voldoet u niet aan allebei deze eisen? Dan is uw verwerking niet noodzakelijk. En kunt u uw verwerking dus niet baseren op de grondslag 'noodzakelijk voor de behartiging van een gerechtvaardigd belang'.
Voorwaarde 3: afweging belangen
Heeft u een gerechtvaardigd belang en is de gegevensverwerking noodzakelijk om dit belang te behartigen? Dan moet u tot slot een afweging maken tussen uw belangen en de belangen van de betrokkenen.
Bij deze afweging kijkt u naar:
de gevolgen voor de betrokkenen;
hoe ernstig de inbreuk is op de privacy van de betrokkenen;
welke (aanvullende) maatregelen u heeft genomen om ongewenste gevolgen voor de betrokkenen te voorkomen of beperken;
of de betrokkenen de verwerking min of meer kunnen verwachten, bijvoorbeeld als vervolg op een eerdere verwerking waarvoor zij toestemming hebben gegeven of als vervolg op verwerkingen die noodzakelijk zijn om een contract uit te voeren.
Let op: wilt u persoonsgegevens verwerken van kinderen (jonger dan 16 jaar)? Dan weegt uw gerechtvaardigd belang minder snel op tegen hun rechten en vrijheden.
Uw afweging kan tot 2 conclusies leiden:
De belangen van de betrokkene blijken zwaarder te wegen. U kunt uw verwerking hierdoor niet baseren op de grondslag van gerechtvaardigd belang. En u mag de gegevens dus niet verwerken.
Uw belangen wegen zwaarder. U heeft hierdoor een grondslag om persoonsgegevens te verwerken. En u mag de gegevens dus wel verwerken.
Verantwoordingsplicht
Zijn de persoonsgegevens echt noodzakelijk voor de behartiging van uw gerechtvaardigd belang? Zorg ervoor dat u goed kunt onderbouwen dat u zich op deze grondslag mag baseren. Onder de AVG heeft u namelijk een verantwoordingsplicht.
Meer informatie
Wilt u meer (achtergrond) informatie over deze grondslag? Zie dan de Normuitleg grondslag gerechtvaardigd belang van de Autoriteit Persoonsgegevens.
