Nieuwe registratieplichten voor 'land based' speelautomatenhallen zijn in strijd met de Algemene verordering gegevensbescherming, meer specifiek de beginselen van proportionaliteit en subsidiariteit.
In Nederland wordt al jaren gewerkt aan een wijziging van de wet- en regelgeving op het gebied van kansspelen. Dit heeft te maken met de legalisering van online kansspelen, oftewel ‘kansspelen op afstand’. Het aanbieden van ‘kansspelen op afstand’ is op dit moment verboden in Nederland (met uitzondering van de Toto sportwedstrijden en de Runnerz harddraverijen en paardenraces). Voor buitenlandse aanbieders geldt dat zij verplicht zijn om ervoor te zorgen dat hun online kansspelaanbod niet bereikbaar is vanuit Nederland, bijvoorbeeld door Nederlandse IP-adressen te blokkeren ('geoblocking').
Na jarenlange discussie wordt het aanbieden van online kansspelen in ons land gelegaliseerd. De Wet Kansspelen op afstand (Wet KOA) is op 19 februari 2019 aangenomen. Sinds 3 maart 2020 ligt een ontwerpbesluit KOA voor bij de Tweede Kamer conform de zogenaamde voorhangprocedure. De beoogde datum van inwerkingtreding is 1 januari 2021.
De legalisering van online kansspelen gaat gepaard met de introductie van de nodige waarborgen en verplichtingen, in het bijzonder ter preventie en bestrijding van kansspelverslaving. De meeste regels gelden speciaal voor online aanbieders. Registratie van spelers is noodzakelijk, want er is anders geen controle op probleemgedrag (gokverslaving). Bij de zogenaamde 'land based games' zoals casino’s en speelautomatenhallen, zijn spelers fysiek aanwezig en is personeel getraind om verslavingsgedrag te herkennen, bespreekbaar te maken en hulpverlening te faciliteren. Juist om die reden is opmerkelijk dat ook voor de aanbieders van de land based kansspelen, allerlei registratieverplichtingen worden geïntroduceerd. Die nieuwe verplichtingen leveren vooral voor speelautomatenhalen de nodige privacypijnpunten op.
Op grond van de Wet en het Besluit KOA wordt voor speelautomatenhallen een vierledige registratieverplichting geïntroduceerd:
Registratie van probleemspelers in de eigen registratie en doorgifte van gesignaleerde probleemspelers aan de Kansspelautoriteit (Ksa) ten behoeve van opname in het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks).
Toetsing van alle bezoeker van een speelautomatenhal aan het Cruks (door het invoeren van het BSN-nummer, en andere identificerende gegevens).
Verplichte opname in de eigen registratie van de zogenaamde Cruks-code, die de Ksa voor iedereen die wordt getoetst aan Cruks uitgeeft. Deze verplichte registratie ziet dus op iedere bezoeker, ongeacht of de toets aan Cruks een ‘hit’ heeft opgeleverd.
Registratie van de frequentie waarmee een speler een speelautomatenhal bezoekt.
Om aan de verplichtingen onder 3 (opname Cruks-code van alle bezoekers in de eigen administratie) en onder 4 (registratie bezoekersfrequentie) te kunnen voldoen, moeten aanbieders van speelautomatenhallen een bezoekersregistratie invoeren. Dit betekent dat elke bezoeker van een speelautomatenhal wordt geregistreerd, ongeacht of deze bezoeker op dat moment of op enig ander moment tekenen van onmatig speelgedrag heeft getoond of gaat tonen.
De registratieverplichtingen voor alle bezoekers van speelautomatenhallen zijn in strijd met de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG), specifiek de beginselen van noodzakelijkheid, proportionaliteit en subsidiariteit. Gegeven het doel preventie en bestrijding van kansspelverslaving is de verplichting om Crukscodes te registreren en bezoekersfrequentie te registreren disproportioneel. Bezoekfrequentie is slechts één factor in herkenning van probleemgedrag. Andere factoren zijn bijvoorbeeld de duur van het bezoek, dat de aankomsttijd verandert, dat speelgedrag of houding verandert (de speler wordt luidruchtiger, agressiever, hetgeen bijvoorbeeld blijkt uit slaan op automaten). De speelautomatenhallen moeten ineens databases opzetten voor ca. twee mio spelers waarvan de overgrote meerderheid (meer dan 95%) recreatief is (geen probleemspeler). Deze registratie geeft bovendien geen beter zicht op probleemspelers omdat de individuele registraties van de verschillende aanbieders van speelautomatenhallen niet zijn gekoppeld. Probleemspelers kunnen dus makkelijk naar een andere aanbieder gaan. Er is altijd wel andere aanbieder in de buurt (er zijn veel meer speelautomatenhallen dan casino’s). Dit is anders voor de casino’s waar slechts één aanbieder (Holland Casino) is die nu al een centrale administratie voert. Daar komt bij dat er alle aanleiding is om onderscheid te maken tussen casino’s en speelautomatenhallen. Het kansspelbeleid is van oudsher gebaseerd op het maken van onderscheid tussen grote kansspelen (casino’s), met een maximum inzet per spel van EURO 150 en geen limiet aan uurverlies en kleine kansspelen (automatenhallen), met een maximum inzet per spel van 0.20 EURO, en maximaal gemiddeld verlies per uur van 40 EURO.
De wetgever trekt de registratieregels voor alle aanbieders van land based kansspelen ten onrechte gelijk, en scherpt de regels verder aan, door niet alleen de probleemspelers te laten registreren, maar alle bezoekers, zonder oog te hebben voor de privacy van die bezoekers. De invoering van een verplichte registratie bij een bezoek aan een kroeg of de aankoop van sigaretten is onmogelijk voor te stellen. Toch staat (frequentie)registratie eraan te komen voor de circa twee miljoen jaarlijkse bezoekers van speelautomatenhallen.
Meer artikelen van Kennedy Van der Laan
