Automatische gezichtsherkenning zou de samenleving fundamenteel veranderen maar van een Big Brother-maatschappij is momenteel geen sprake. Dit stelt Sander Flight, adviseur op het gebied van cameratoezicht en privacy. Veel plannen en proefprojecten zijn mislukt of door wetgeving en maatschappelijke druk hoogstens in afgeslankte vorm uitgevoerd.
“Alles overziend kan je zeggen dat maatschappelijke organisaties, politie, rechters, wetenschappers en parlementariërs ervoor hebben gezorgd dat een surveillancesamenleving zoals die in 2014 werd voorspeld, er niet is gekomen”, aldus Flight. Wel vindt hij dat mensen waakzaam moeten blijven. “Het geloof in technologie als oplossing voor complexe sociale vraagstukken is nog altijd groot.” Over automatische gezichtsherkenning maakt Flight zich echter wel zorgen. “Daarmee zou iedereen kunnen zien waar iedereen is geweest. Dat zou onze samenleving fundamenteel veranderen. Gelukkig is precies deze vorm van gezichtsherkenning net verboden door de EU.”
Dat verbod in de Europese AI Act is niet absoluut: er zijn allerlei uitzonderingen voor opsporingsdiensten. Realtime gezichtsherkenning mag ingezet worden om te zoeken naar vermiste mensen of personen die slachtoffer van mensenhandel of seksueel misbruik zijn. Dat geldt ook voor het voorkomen van een specifieke en actuele terroristische dreiging, het vinden van een criminele locatie of het identificeren van personen die worden verdacht van misdrijven. Burgerrechtenbewegingen zijn huiverig voor de inzet van live gezichtsherkenning in openbare ruimtes.
