Goed nieuws voor de Autoriteit Persoonsgegevens. De Tweede Kamer heeft ingestemd met een motie waarin ze het kabinet oproept om het budget voor de toezichthouder dusdanig te verhogen dat ze haar taken beter kan uitoefenen. Het aantal fulltime banen (fte) moet volgend jaar groeien van 184 naar 470. RTL Nieuws was het eerste medium dat over de aangenomen motie schreef.
Aleid Wolfsen, bestuursvoorzitter van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), roept al langer dat zijn organisatie het vele werk niet aankan. In een interview met dagblad Trouw in november sprak hij over ‘lachwekkende achterstanden’. En dat terwijl het werk van de toezichthouder in zijn ogen met de dag ‘belangrijker en omvangrijker’ wordt. De gevolgen van een datalek kunnen enorm zijn, zo waarschuwde Wolfsen. “Als jouw data wordt gestolen, is dat veel heftiger dan als jouw fiets wordt gestolen. Je bent je data in het digitale tijdperk.”
Het onderzoeken van privacyschendingen is niet de enige taken van de Autoriteit Persoonsgegevens. De toezichthouder kan ook boetes opleggen, wat sinds de inwerkingtreding van de AVG in mei 2018 al enkele malen is gebeurd. Daarnaast houdt de AP zich ook bezig met het geven van voorlichting, maar daar is amper personeel voor. Voor het gehele openbaar bestuur -van gemeentes tot provincies, van zelfstandige bestuursorganen tot ministeries- zijn er 2 fte beschikbaar om voorlichtingsactiviteiten te verzorgen. De financiële sector moet genoegen nemen met 1,75 fte.
In 2020 werden er maar liefst 27.800 privacyklachten ingediend bij de toezichthouder. Op dit moment is het zo dat minder dan één medewerker zich fulltime bezighoudt met deze klachten. De gemiddelde wachttijd voor het afhandelen van een klacht is opgelopen van drie maanden naar een half jaar. Katja Mur, bestuurslid van de privacywaakhond, vertelde dat de toezichthouder momenteel slechts 0,04 procent van alle klachten behandelt. Met tips van burgers over mogelijke privacyschendingen wordt vanwege het personeelstekort niets gedaan. Van alle datalekken die bij de AP binnenkomen, wordt slechts 0,3 onderzocht. Projecten zoals toezicht op algoritmes die persoonsgegevens verzamelen, komen momenteel niet van de grond.
De cijfers en voorbeelden tonen aan dat de Autoriteit Persoonsgegevens aanzienlijk meer personeel nodig heeft. De Tweede Kamer ziet nu ook de ernst van de huidige situatie in. Vorige week diende Maarten Hijink (SP) een motie in om het budget van de toezichthouder te vergroten.
In de motie - die naast de SP ook werd ondertekend door D66, PvdA, GroenLinks, ChristenUnie, PVV, DENK, 50Plus en PvdD - vragen de opstellers aan de minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus om het budget van de toezichthouder dusdanig te verhogen ‘dat zij in staat wordt gesteld om aan het realistische groeipad te kunnen voldoen’. Daarvoor moet de AP groeien van 184 naar 470 fte.
“Met de brede steun voor de motie om de AP meer slagkracht te geven, is vandaag nogmaals onderstreept hoe belangrijk Nederland de bescherming van persoonsgegevens vindt”, vertelt Wolfsen in een eerste reactie.
Let wel: een motie is een wens van de Tweede Kamer, gericht aan het kabinet om actie te ondernemen (of juist na te laten). De regering is niet verplicht om gehoor aan te geven aan een motie. Je moet als minister echter wel van hele goede huize komen om een motie naast je neer te leggen, zeker als deze zo breed wordt gesteund als deze.
De Tweede Kamer is niet de enige die hardop zegt dat de Autoriteit Persoonsgegevens meer personeel nodig heeft om haar taken te kunnen uitvoeren. Afgelopen jaar voerde KPMG onderzoek uit naar de middelen van de toezichthouder. De onderzoekers concludeerden dat de privacywaakhond moet groeien naar 470 fte om zijn werk naar behoren te kunnen uitvoeren. Het budget moet eveneens groeien van 24,6 miljoen euro naar ruim 66 miljoen euro in 2025.
Minister voor Rechtsbescherming Sander Dekker probeerde de verwachtingen te temperen nadat het rapport van KPMG werd gepubliceerd. Hij omschreef de toezichthouder als een organisatie die nog volop aan het groeien is. “De ontwikkeling van de AP heeft als gevolg dat er op dit moment nog onvoldoende processen bestendigd zijn waardoor de taken en benodigde financiële middelen alleen met onzekerheden te beschrijven zijn”, aldus Dekker. De uitkomsten van het rapport gaven volgens hem “een te grote bandbreedte om hieraan structurele financiële consequenties te verbinden”.
Afgelopen november erkende minister Dekker de problemen van de toezichthouder. Hij was echter van mening dat een volgend kabinet de knoop moet doorhakken over de personele en budgettaire uitbreiding van de AP.
Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Raymond Knops besloot vorig jaar dat de Autoriteit Persoonsgegevens gaat verhuizen naar een pand aan de Lange Voorhout in Den Haag. Deze locatie biedt ruimte aan maximaal 400 medewerkers.
