Herstart monitoring per 2026? HRIF.EU start actieweek ter voorkoming van herhaling onrechtmatigheid

De nieuwe monitorings-kogel is door de kerk?

Op 14 mei 2025 kondigde het kabinet aan dat in 2026 een nieuwe pilot voor gezamenlijke transactiemonitoring van start gaat, in samenwerking met De Nederlandsche Bank (DNB), FIU-Nederland, de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en opsporingsdiensten. Maar terwijl het Ministerie van Financiën vaart maakt met deze plannen, blijft een cruciale vraag onbeantwoord: hoe kon DNB jarenlang een eerdere pilot (2021-2024) gedogen, waarbij vijf grootbanken miljarden betaaltransacties onbevoegd verwerkten in strijd met de AVG en de Wwft?

Een besmet verleden waarin Financiën en DNB massieve AVG-schendingen gedoogden

Tussen 2021 en 2024 werkten ABN AMRO, ING, Rabobank, Triodos en de Volksbank samen onder Transactie Monitoring Nederland (TMNL), een initiatief dat zonder wettelijke basis gegevens van naar schatting 21 miljoen rekeninghouders en 10 tot 14 miljard transacties verwerkte. Deze “ongekende schaal van gegevensdeling” – zoals de Raad van State het noemde – schond niet alleen de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft), maar ook fundamentele privacyrechten onder de AVG. Een juridische opinie van advocatenkantoor Prakken d’Oliveira stelt zelfs dat de banken mogelijk strafrechtelijk hebben gehandeld (zie het dikke tuchtrechtklacht dossier hier voor alle details.)

Ondanks deze ernstige overtredingen bleef DNB opvallend stil en weigerde handhavend op te treden, zelfs na herhaalde verzoeken en rechtszaken van HRIF.EU. Uiteindelijk zetten we zélf het sleepnet stil via buitenlandse actie. Maar we blijven benieuwd waarom DNB de witwaswet ten opzichte van de vijf betrokken banken niet wil handhaven.

Sinds april 2024 zijn we als HRIF.EU dus enorm hard bezig om te drukken op de Woo-knop om ook maar een begin van informatie over de rol van DNB te krijgen. DNB wil duidelijk niet met de billen bloot. Ze houdt systematisch informatie achter over haar eigen rol bij zowel Woo-verzoeken als bij de rechtszaken die liepen en lopen.

DNB weigert openbaarheid in strijd met eigen Woo-instructie!

In de weigering tot openbaarmaking gebruikt DNB zulke onwaarschijnlijke argumenten dat HRIF.EU in januari 2025 de Woo-instructie van DNB zélf opgevraagd heeft. En wat blijkt: DNB houdt zich gewoon niet eens aan de eigen instructie. Dus dat hebben we in een beroepszaak aan de Rechtbank Amsterdam ter toetsing voorgelegd.

Verder zagen we in een evaluatiedocument over de Woo-verzoeken terug dat inmiddels de WOO-behandelaren zélf alvast maar zijn gaan lakken, zonder dat de inhoudelijke medewerkers ernaar gekeken hebben. Want.. dat is lekker efficiënt. Lees maar mee.

Beroep en voorlopige voorziening

Nu het kabinet een nieuwe pilot aankondigt, rijst de vraag: heeft DNB geleerd van het verleden? Zonder openheid over haar rol in het gedogen van de eerdere onbevoegde uitbesteding van transactie monitoring door banken, dreigt een herhaling van zetten.

HRIF.EU heeft daarom op 21 mei 2025 dit spoedverzoek (zaaknummer: AMS 25 / 3132 WOO) ingediend bij de Rechtbank Amsterdam om DNB te dwingen cruciale documenten vrij te geven, waaronder interne juridische adviezen en gespreksverslagen. Deze documenten – zoals de spreeklijnen van DNB-directeuren en hun verslagen van overleggen met de Autoriteit Persoonsgegevens – zijn essentieel om te begrijpen hoe DNB’s toezicht heeft gefaald en waarom men zich zo weinig aantrekt van de Algemene Verordening Gegevens Bescherming.

‘Actieweek bij HRIF.EU, elke dag een nieuwe zet’

Simon Lelieveldt, voorzitter van HRIF.EU over de nu ontstane situatie:

“Het is opmerkelijk dat het Ministerie, nadat we de strafbaarheid van TMNL hebben ingezet om dit te beëindigen, feitelijk doodleuk in een regeringsstuk zegt gewoon die strafbare gedragingen weer opnieuw te beginnen. Want aan artikel 10 Wwft zal voor 2026 niets veranderd zijn en de precieze regels waaronder monitoring onder EU-regels mag, zijn ook niet uitgekristalliseerd. Dus we zien opnieuw een situatie ontstaan waarin Financiën enthousiast de regie neemt om banken toe te staan vooruit te lopen op het bestaan van een juridische grondslag, in strijd met de AVG.

Het spreekt voor zich dat we als HRIF.EU tot het uiterste zullen gaan om te voorkomen dat dit plan verder uitvoering krijgt. Daarom is het deze week actieweek bij HRIF.EU. We hebben deze doorgaande monitoringsbeweging voorzien en elke dag zetten we nu een nieuwe stap richting het stopzetten van dit onzalig voornemen van de regering. Deze maandag was dat een kamerbrief, gisteren een nieuw Woo-verzoek, vandaag de voorlopige voorziening, morgen een beroepszaak om AP tot handhaving te krijgen en voor de vrijdag-surprise moeten we nog kiezen uit twee opties. Maar het moge duidelijk zijn dat we weinig gecharmeerd zijn van het gebrek aan respect van het Ministerie van Financiën en de goegemeente van antiwitwas-beleidsmakers voor basisprincipes en grondrechten in de rechtsstaat.”