Nederland bevindt zich op een beslissend moment als het gaat om de toekomst van zijn digitale infrastructuur. Volgens ING Research kan ons land technisch gezien functioneren zonder verdere groei van datacenters, maar dat zou gepaard gaan met forse economische en strategische risico’s.
Door beperkingen op het stroomnet en in de ruimtelijke ordening kunnen in onder meer Amsterdam tot 2035 geen nieuwe datacenters worden gebouwd. ING waarschuwt dat dit de concurrentiekracht, werkgelegenheid, investeringen en technologische kennis onder druk zet – met mogelijk miljarden euro’s aan misgelopen economische groei tot gevolg.
Nederland behoort tot de Europese koplopers en staat wereldwijd in de top acht qua aantal datacenters per inwoner. Deze centra vormen het kloppend hart van onze digitale economie – onmisbaar voor AI, cloud computing, fintech en data-intensieve innovatie.
Een langdurige bouwstop dreigt bedrijven richting andere Europese landen te duwen, waar de infrastructuur wel ruimte biedt voor groei. Vooral AI-startups, die sterk afhankelijk zijn van rekenkracht, zullen geneigd zijn zich elders te vestigen. Daarmee dreigt niet alleen het vertrek van bedrijvigheid, maar ook een verlies van kennis, banen en investeringskracht. Op termijn kan dat de fundamenten van de Nederlandse digitale economie aantasten.
De impasse rond datacenters wringt bovendien met de Europese ambitie voor digitale soevereiniteit. Europa is nu al sterk afhankelijk van Amerikaanse cloudproviders zoals Amazon, Microsoft en Google. Zonder voldoende lokale capaciteit blijft die afhankelijkheid bestaan – met gevolgen voor privacy, gegevensbescherming en strategische autonomie.
Tegelijkertijd legt de schaarse stroomcapaciteit de nadruk op een ander dilemma: hoe combineer je datagroei met duurzaamheid? ING en sectorpartijen pleiten voor integratie van datacenters met hernieuwbare energie, zoals wind- en restwarmteprojecten, zodat groei hand in hand kan gaan met energietransitie.
Volgens ING is het essentieel dat de overheid de regie neemt over locatiekeuze, energievoorziening en transparantie richting burgers. Alleen met gecoördineerd beleid, waarbij overheid, energiebedrijven en technologiebedrijven samen optrekken, kan Nederland zijn positie als digitale koploper behouden én zijn ambities op het gebied van privacy, duurzaamheid en innovatie waarmaken.
De datacentercrisis is daarmee meer dan een kwestie van infrastructuur: het raakt aan de kern van onze digitale autonomie, economische groei en technologische toekomst.
