De Tweede Kamer begrijpt niet waarom nu pas bekend is gemaakt dat het tapsysteem van de politie al jarenlang niet werkt. Kamerleden vinden dit een gevaarlijke ontwikkeling, omdat hierdoor politiemensen en burgers in gevaar kunnen komen. De Kamer vraagt zich af of het mogelijk is om tapsysteem van een Nederlands bedrijf te ontwikkelen tot een volwaardig systeem.
Dat blijkt uit schriftelijke vragen (1) van Roelof Bisschip (SGP) aan de minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius.
Het tapsysteem van de politie wordt ingezet om telefoongesprekken af te luisteren, locatiegegevens te achterhalen en dataverkeer te verzamelen. Het is een belangrijk instrument voor de politie om de openbare orde te bewaken en hoogwaardigheidsbekleders te beschermen.
Het huidige systeem werd in 2019 gekocht van het Israëlische defensiebedrijf Elbit, maar werkt sinds de aanschaf niet goed. Medewerkers van de politie en Elbit proberen het systeem al drie jaar aan de praat te krijgen, maar zonder succes. Betrokken politiefunctionarissen vertelden tegenover NRC dat iedere test met het systeem tot nu toe is mislukt.
“Elbit heeft een systeem verkocht dat alles zou kunnen. Maar het kan heel veel niet, of is onwerkbaar. Het is niet voor niets dat andere landen zoals België het systeem al de deur uit hebben gegooid”, zo vertellen ingewijden aan het dagblad.
Het feit dat het tapsysteem niet functioneert, heeft de onderlinge verhoudingen tussen agenten en hun leidinggevenden geen goed gedaan. Ingewijden zeggen dat de werkverhoudingen daardoor verziekt zijn. Er zijn zelfs formele klachten tegen de politieleiding ingediend.
Het nieuws over het disfunctioneren van het tapsysteem is bewust naar buiten gebracht. Politiefunctionarissen zeiden dat ze geen andere keuze hadden. “Als we dit niet doen, lopen mensen gevaar. Dit is cruciaal, dit mag zo niet doorgaan”, aldus één van hen tegen NRC.
Voor Roelof Bisschop (SGP) was dit aanleiding om schriftelijke vragen te stellen aan minister Yeşilgöz-Zegerius. Bisschop vraagt aan de minister hoelang zij al weet dat het tapsysteem niet werkt. “Waarom komt dit nu pas naar buiten?”, zo vraagt het Tweede Kamerlid zich af.
De SGP’er vraagt aan de minister van Justitie en Veiligheid of zij zich bewust is dat het disfunctioneren van hey tapsysteem politieagenten en burgers mogelijk in gevaar brengt. Hij wil weten of er gevallen bij de bewindsvrouw bekend zijn waarbij de veiligheid van politieagenten of burgers in het geding is geweest doordat het systeem niet werkte.
“Waarom is niet aan de voorkant, bij de aanbesteding, gecheckt of het mogelijk is om het tapsysteem van Elbit te implementeren in het Nederlandse ICT-en opsporingssysteem van de politie?”, vraagt Bisschop aan de minister. Hij wil weten welke voorwaarden het ministerie destijds oplegde aan het nieuwe tapsysteem.
Het Kamerlid vraagt zich hardop af waarom het ministerie van Justitie en Veiligheid niet hetzelfde heeft gedaan als België en het contract met Elbit heeft opgezegd. “Bent u van mening dat een niet werkend systeem alleen maar schade aan kan richten?”, zo wil Bisschop weten. Hij informeert of het nog mogelijk is om het contract te laten ontbinden.
De SGP-fractie heeft ook vragen over de kosten. De partij wil weten wie de externe technici betaalt die al drie jaar proberen om het tapsysteem aan de praat te krijgen. “Is in het contract met Elbit bedongen dat deze kosten voor rekening van de leverancier zijn?”, zo vraagt de SGP aan minister Yeşilgöz-Zegerius.
Tot slot heeft Bisschop nog een aantal vragen over het Nederlandse alternatief Replay, dat door Fox-IT is ontwikkeld. Dat werd als aanvullend systeem ontwikkeld, maar nam in praktijk de rol over van het tapsysteem van het Israëlische defensiebedrijf. Het Kamerlid wil weten of het niet mogelijk is om het tapsysteem van Fox-IT door te ontwikkelen tot een volwaardig systeem. Zodoende hoeven er geen twee afzonderlijke systemen naast elkaar te bestaan.
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/kamervragen/detail?id=2022Z18278&did=2022D38816
