Vandaag begint de Week van de Mediawijsheid extern, met als thema #hierniet. Met deze week wil Netwerk Mediawijsheid extern aandacht vragen voor de ernst van online kwetsend gedrag. Zo ziet het merendeel van Nederland online kwetsend gedrag als een groot probleem. Velen ervaren last van dit gedrag en voelen emoties als boosheid (51%), afschuw (42%) en verdriet (31%). Toch blijkt dat slechts een kwart van de Nederlanders actief ingrijpt door het aan te spreken of te rapporteren. Professoren Moniek Buijzen en Esther Rozendaal van Movez Lab analyseerden wetenschappelijke onderzoek naar dit thema en keken naar de rol van sociale normen bij online gedrag. Hun bevindingen laten zien hoe sociale normen - onze percepties van wat anderen doen en goedkeuren – kunnen helpen een positieve online omgeving te bevorderen.
In deze Bitefile leggen Buijzen en Rozendaal uit dat mensen sneller geneigd zijn om zich online kwetsend te gedragen als ze denken dat anderen dit ook doen of goedkeuren. Het werkt ook omgekeerd: als mensen denken dat online kwetsend gedrag wordt afgekeurd door de sociale omgeving, dan doen zij het veel minder. Op basis van deze sociale norm theorie geven de onderzoekers vijf tips om positieve sociale normen online te stimuleren
Geef het goede voorbeeld en beloon anderen voor positief gedrag, bijvoorbeeld door zelf positieve of constructieve reacties te plaatsen en zulke reacties van anderen te belonen met likes of hartjes.
Keur online kwetsend gedrag van anderen niet goed. Beloon kwetsende reacties en berichten niet en maak het gebruikers makkelijk om kwetsende reacties af te keuren of te melden.
Verwijder online kwetsende reacties. Het verwijderen van online kwetsende reacties zorgt ervoor dat mensen het gevoel hebben dat anderen zich minder kwetsend gedragen
Maak duidelijk wat de regels zijn. Het duidelijk communiceren van de sociale gedragsregels zorgt ervoor dat er minder kwetsende reacties geplaatst worden.
Bestrijd misvattingen over kwetsend gedrag online. Mensen hebben vaak een verkeerd beeld van wat anderen doen en welk gedrag zij goed- of afkeuren.
Inmiddels hebben al ruim 200 organisaties, mediabedrijven en onderwijsinstellingen – zoals Meta, VodafoneZiggo, Rathenau Instituut, TikTok, Tilburg University, NHL Stenden, UNICEF, ITV Studios en Snapchat – het #hierniet initiatief onderschreven. Rozendaal: “Deze week benadrukt hoe diep online kwetsend gedrag mensen raakt. De brede steun van bedrijven en organisaties is een krachtig signaal. We hopen dat dit zal leiden tot concrete stappen om online omgevingen veiliger te maken door het bevorderen van positieve sociale normen.”
