In mijn vorige blog beschreef ik wanneer het verder verwerken van persoonsgegevens mogelijk is. In deze blog ga ik verder in op de wetgeving die een verdere verwerking een juridische basis geeft.
Het AVG begrip verdere verwerking wordt in de praktijk meestal geduid als gegevensuitwisseling of –deling. Om gegevens verder te verwerken moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. De belangrijkste daarvan is dat de nieuwe verwerking verenigbaar moet zijn met de oude verwerking, de zogenaamde verenigbaarheidstoets. Zoals ik in mijn vorige blog al stelde maakt de open formulering in de AVG en die verenigbaarheidstoets dat een verdere verwerking juridisch risicovol is. Die verenigbaarheidstoets is niet nodig als er een juridische basis is om de gegevens uit te wisselen. Op een aantal gebieden is daarom wetgeving gemaakt om de gegevensuitwisseling mogelijk te maken.
Om de gegevensuitwisseling mogelijk te maken wachten een drietal wetten op afronding.
De Wet gegevensbescherming door samenwerkingsverbanden (Wgs)
Allereerst de in mijn vorige blog al genoemde Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (1) en het daarbij behorende Besluit Gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden dat een uitwerking van de wet is. Deze wetgeving beoogt een juridische basis te bieden voor de uitwisseling in samenwerkingsverbanden. Met samenwerkingsverbanden worden bedoeld samenwerking tussen bestuursorganen en private partijen die gegevens verwerken om bijvoorbeeld fraude en georganiseerde criminaliteit te bestrijden. Voorbeelden van die samenwerkingsverbanden zijn de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC) en de Zorg- en veiligheidshuizen (ZVH’s). De plenaire behandeling van deze wet in de Eerste Kamer staat geagendeerd op 11 juni aanstaande. Overigens heeft de AP de Eerste Kamer opgeroepen (2) het wetsvoorstel in de huidige vorm niet aan te nemen. De AP pleit onder meer voor een rechterlijke toetsing voor de gegevensverwerking naar analogie met zware opsporingsmiddelen zoals huiszoeking en telefoontaps.
De Wet aanpak meervoudige problematiek sociaal domein (WAMS)
De tweede wet (3) die gegevensuitwisseling een wettelijke basis geeft, geldt voor het Sociaal Domein. Gemeenten hebben de taak gekregen om integraal en breed te werk te gaan in de hulp aan burgers vanuit o.a. de Jeugdwet, Participatiewet en Wet Maatschappelijke Ondersteuning. Het delen van gegevens wordt daarbij met een beroep op de AVG als lastig ervaren. De professionals die deze wetten uit moeten voeren worstelen vaak met het uitwisselen van gegevens van gezinnen met een meervoudige problematiek. Deze wet geeft een basis voor het delen van gegevens tussen de verschillende hulpverleners als dit noodzakelijk is. De Wet regelt het delen van de gegevens, dat betekent niet, zoals in de praktijk soms wordt gedacht dat er een integraal dossier kan worden gemaakt.
Met de val van het kabinet is deze Wet controversieel verklaard. De Raad van State gaf een kritisch advies. Zij is van mening dat het regelen hoe gegevens uitgewisseld kunnen worden, haaks staat op eerdere wetgeving die decentralisatie tot doel heeft. Het is dus nog even wachten op behandeling maar in de praktijk anticiperen gemeenten al op de nieuwe wet.
Wet bevorderen samenwerking en rechtmatige zorg (IKZ-wet)
Omdat ik in de praktijk geen afkorting van deze wet tegen kwam, heb ik deze zelf maar afgekort tot IKZ-wet.
Deze wet (4) regelt de gegevensuitwerking voor het bestrijden van fraude in de zorg. De wet zorgt voor een juridische grondslag voor gegevensuitwisseling tussen de verschillende zorginstanties zoals gemeenten en ziektekostenverzekeraars. Ook het Informatie knooppunt zorgfraude (IKZ) wordt in deze wet geregeld. De wet voorziet in een centraal meldpunt, op deze zwarte lijst worden zorgfraudeurs opgenomen zodat andere instanties gewaarschuwd zijn. Het Informatieknooppunt Zorg (IKZ) beheert de meldingen. Na veel kritiek op een eerdere versie is nu expliciet in de wet vastgelegd dat gezondheidsgegevens die onder een beroepsgeheim vallen niet verstrekt mogen worden.
De wet is vorig jaar juli goed gekeurd door de Eerste Kamer en wacht nu op inwerkingtreding.
Kortom om het verder verwerken van persoonsgegevens een juridische basis te geven is flink wat wetgeving opgetuigd. Dat aan het uitwisselen van persoonsgegevens ook risico’s voor de betrokkenen kunnen kleven, geeft het advies van de AP over de Wgs aan. Voor ons als privacy professionals ligt daar ook een taak. Naast de grondslag dienen ook de andere principes uit de AVG bij dit soort verwerkingen te worden nageleefd.
https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35447_wet_gegevensverwerking_door
https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35447_wet_gegevensverwerking_door
https://www.tweedekamer.nl/kamerstukken/wetsvoorstellen/detail?cfg=wetsvoorsteldetails&qry=wetsvoorstel%3A36295
https://www.eerstekamer.nl/wetsvoorstel/35515_wet_bevorderen_samenwerking
