Op dinsdag 5 maart heeft de politie van West-Utrecht een 38-jarige man uit Zoetermeer aangehouden op verdenking van WhatsApp-fraude. Hij verkocht telefoonnummers die gebruikt konden worden om deze vorm van fraude mee te plegen. Het onderzoek is nog in volle gang. De politie bevestigt de arrestatie op haar website.
De recherche en het cybercrimeteam van de politie-eenheid Midden-Nederland kwamen de man op het spoor door een eerdere aanhouding in 2023. Een oplettende hoteleigenaar in West-Utrecht meldde toen een verdachte situatie bij de politie. Schoonmakers zagen in een van de hotelkamers meerdere laptops opgesteld, waarvan de webcamera’s waren afgeplakt. De eigenaar vertrouwde de zaak niet en besloot om de politie op de hoogte te brengen.
Eenmaal op de plek aangekomen namen agenten de computers in beslag. Na onderzoek van de laptops en smartphones kwam een 38-jarige man uit Zoetermeer in beeld. De politie vermoedt dat hij lijsten met telefoonnummers verkocht aan oplichters, die deze informatie gebruikten om WhatsApp-fraude mee te plegen. Hij gebruikte speciale software om profielfoto’s van WhatsApp automatisch binnen te halen en deze toevoegen aan lijsten met telefoonnummers. Alle informatie werd geordend op onder meer leeftijd en geslacht.
Het onderzoek naar de man en zijn precieze rol is nog in volle gang.
WhatsApp-fraude, ook wel vriend-in-noodfraude genoemd, is een vorm van oplichting waarbij iemand zich voordoet als een bekende van zijn doelwit. De oplichter zegt bijvoorbeeld dat hij geldproblemen heeft en dat deze onmiddellijk moeten worden opgelost. Zo niet, dan wordt van de elektriciteit afgesloten, of iets vergelijkbaars.
Een andere veelgebruikte smoes is dat de oplichter een familielid met gezondheidsproblemen heeft. Als hij niet direct wordt geopereerd, zou dat wel eens het einde van zijn leven kunnen betekenen. Een ander excuus dat vaak wordt gebruikt bij WhatsApp-fraude, is dat iemand in het buitenland zit en geldproblemen heeft.
Nietsvermoedende slachtoffers maken geld over, omdat ze denken dat ze daarmee een vriend in nood helpen. In werkelijkheid belandt het overgemaakte geld op de bankrekening van de oplichter of een katvanger. Tegen de tijd dat het slachtoffer erachter komt dat hij is opgelicht, is het kwaad al geschied. Hoewel de meeste banken een coulanceregeling hanteren, betekent dit niet vanzelfsprekend dat alle financiële schade wordt vergoed.
De precieze omvang van WhatsApp-fraude is onbekend. Volgens de laatste cijfers verviervoudigde het aantal meldingen van WhatsApp-fraude tussen 2019 en 2021. Het ging om meer dan 11.000 slachtoffers. Eén op de acht gedupeerden leed hierdoor schade. De totale financiële schade kwam hierdoor uit op 3,3 miljoen euro. Landelijk komen er dagelijks meer dan honderd aangiften van WhatsApp-fraude binnen.
De politie adviseert om via het instellingenmenu van WhatsApp aan te geven welke informatie je wil laten zien aan je contacten. Standaard is je profielfoto zichtbaar voor iedereen. Door dit te beperken tot je contacten, kan je profielfoto niet misbruikt worden door anderen. Hetzelfde geldt voor je persoonlijke informatie.
