De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) kijkt terug op 2024, waarin de Europese samenwerking steeds meer vruchten begon af te werpen. Zo waren er succesvolle interventies bij bedrijven als Meta, Netflix, Booking.com, Clearview, Uber en LinkedIn. Dit staat in het zojuist gepubliceerde jaarverslag 2024 van de AP.
Aleid Wolfsen, voorzitter van de AP: ‘Als privacytoezichthouders werken we steeds succesvoller samen binnen Europa. Soms hebben we samen opgetrokken bij het opleggen van boetes, maar we hebben ook andere interventies ingezet. De AP was bijvoorbeeld een van de initiatiefnemers voor een gezamenlijk standpunt over ‘pay or consent’-modellen voor gepersonaliseerde advertenties op grote online platforms. Voor die platforms is het nu kraakhelder. Zij kunnen zich niet beperken tot het bieden van slechts 2 keuzes: betalen of toestemming geven voor het delen van je gegevens. Met andere woorden: je hoeft niet te betalen voor je privacy.’
De AP signaleert dat de democratische rechtstaat en het model van marktregulering dat de Europese Unie (EU) hanteert onder druk staan. De macht van grote technologiebedrijven bijvoorbeeld vormt een serieuze bedreiging voor de privacy en vrijheid van Europeanen. Hiertegen kan alleen een vuist worden gemaakt door binnen de EU intensief met elkaar samen te werken.
Boetes die de AP oplegt zijn heel zichtbaar. Die bepalen daarmee vaak het beeld dat mensen van de AP hebben. Maar de AP doet nog veel meer. In 2024:
voerde de AP ruim 2.000 gesprekken met organisaties om de wet uit te leggen, naleving van de wet te bevorderen of te bemiddelen in een conflict;
stelde de AP juridische kaders op, onder andere voor gezichtsherkenning;
toetste de AP 84 wetsvoorstellen op privacyaspecten;
handelde de AP ruim 7.500 privacyklachten af.
In het jaarverslag wordt ook stilgestaan bij correcties op AP-standpunten. Bijvoorbeeld toen het Hof van Justitie van de EU in 2024 oordeelde dat een commercieel belang onder bepaalde omstandigheden wél een gerechtvaardigd belang kan vormen. De Europese privacytoezichthouders hebben ook (norm)uitleg gepubliceerd over de grondslag gerechtvaardigd belang. De AP is een lerende organisatie en neemt kritiek, zoals een rechterlijke correctie op een standpunt, ter harte.
Ondanks de mooie cijfers bleven ook in 2024 privacyklachten van mensen langer dan wenselijk liggen, moesten bedrijven lang wachten op duidelijkheid, kon de AP te weinig nieuwe onderzoeken starten, en was er te weinig capaciteit voor voorlichting aan bedrijven en toezicht bij AI en algoritmes. Een serieuze investering in de capaciteit van de AP is en blijft nodig.
