De Spaanse premier Pedro Sánchez en minister van Defensie Margarita Robles zijn vorig jaar afgeluisterd via Pegasus. Hun smartphones raakten in april en mei besmet met de omstreden spionagesoftware. Daarbij zijn “aanzienlijke hoeveelheden” gegevens onderschept. Dat heeft Félix Bolaños, de minister van het Presidentschap, gezegd in een persconferentie, zo melden diverse media.
“Het is geen veronderstelling, dit zijn zeer ernstige feiten”, zo vertelt Bolaños. Hij wil dan ook dat de Spaanse justitie een onderzoek instelt naar de “onwettige en ongeoorloofde operatie”. Het is onduidelijk wie er verantwoordelijk is voor de spionagepraktijken. De regering zou in ieder geval geen opdracht daarvoor hebben gegeven. Bolaños spreekt van een “externe” actie, uitgevoerd door “niet-officiële instanties en zonder toestemming van de staat”.
Volgens de Spaanse krant El País is er ruim 2,6 gigabyte aan informatie gestolen van de telefoons. Om wat voor data het precies gaat kan het dagblad niet zeggen.
Het nieuws volgt vlak na de bekendmaking dat tientallen Catalaanse politici jarenlang zijn afgeluisterd met Pegasus. Tussen 2017 en 2020 zijn zeker 63 vooraanstaande Catalaanse politici, leden van het Europees Parlement, wetgevers, advocaten, activisten, journalisten en maatschappelijke organisaties bespioneerd.
Volgens het Citizen Lab gaat het onder meer om de huidige Catalaanse president Pere Aragonès, de voormalige regionale president Quim Torra, het gezicht van de mislukte onafhankelijkheidsbeweging Carles Puigdemont en de oud-voorzitter van de Catalaanse Europese Democratische Partij (PDeCAT) Artur Mas. Ook Britse politici zouden met de Israëlische spyware zijn bespied.
De afluistersoftware die in bij Spaanse premier en zijn minister van Defensie is gebruikt, is Pegasus. Dat is een spionageprogramma dat ontwikkeld is door NSO Group. De software verzamelt alle digitale communicatie op een apparaat, inclusief foto’s, video’s, documenten, locatiegegevens en telefoonnummers. Tevens kun je met het programma telefoongesprekken opnemen, de microfoon afluisteren en stiekem screenshots en video-opnames maken.
De Franse president Emmanuel Macron en de koning van Marokko zijn in het verleden eveneens bespioneerd met Pegasus. Ook de Belgische oud-premier en huidige voorzitter van de Europese Raad Charles Michel zou hiermee zijn afgeluisterd.
Hun namen stonden op een lijst van 50.000 telefoonnummers waarop Pegasus zou zijn geïnstalleerd. Zeventien nieuwsorganisaties, mensenrechtenorganisatie Amnesty International en journalistiek platform Forbidden Stories wisten afgelopen jaar de hand te leggen op deze lijst. Vanwege privacy- en veiligheidsrisico’s pleitte de Europese privacywaakhond EDPS (European Data Protection Supervisor) voor een verbod op Pegasus.
Onder meer WhatsApp en Apple hebben in het verleden rechtszaken aangespannen tegen NSO Group, maar zonder succes. Eind maart kondigde het Europees Parlement aan dat een onderzoekscommissie onder leiding van Sophie in ’t Veld (D66) naar de zaak kijkt. “Er zijn duidelijke aanwijzingen dat regeringen Pegasus misbruiken tegen de democratische oppositie”, vertelde ze bij de bekendmaking van haar voorzittersrol van de onderzoekscommissie.
Samen met 37 Europarlementariërs gaat In ’t Veld kijken of de spyware van het Israëlische bedrijf gebruikt is om Europese politici af te luisteren. Naast Macron en Michel zouden ook Eurocommissaris voor Justitie Didier Reynders en vier andere leden van de Europese Commissie zijn bespioneerd. Een woordvoerder kon dit niet bevestigen.
De onderzoekscommissie presenteert haar bevindingen over één jaar aan het Europees Parlement.
NSO Group verweert zich al jaren tegen beschuldigingen van spionage en ontkent alle beschuldigingen. Het bedrijf zegt zijn software alleen aan ‘doorgelichte overheden’ te verkopen om terroristen en criminelen op te sporen in het kader van nationale veiligheid. Naar eigen zeggen wordt de software niet misbruikt om journalisten, advocaten en mensenrechtenactivisten af te luisteren, intimideren, arresteren of vermoorden.
“Onze technologieën worden dagelijks gebruikt om pedofilienetwerken en netwerken van drugs- en sekshandelaars op te rollen, vermiste en ontvoerde kinderen op te sporen, overlevenden op te sporen die onder ingestorte gebouwen vastzitten en het luchtruim te beschermen tegen verstorende penetratie door gevaarlijke drones”, zo zei een woordvoerder in het verleden.
Het Israëlische bedrijf dreigde afgelopen jaar om juridische stappen te ondernemen tegen deze “ongegronde beschuldigingen”. Dat is tot op heden niet gebeurd.
