Als het aan werkgevers ligt, dan hoeven werknemers geen vaccinatiebewijs te tonen, maar gaan ze verplicht door een teststraat. Ze denken dat dit de enige oplossing is om de zorgen van gevaccineerde medewerkers op de werkvloer weg te nemen. Arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen benadrukt dat de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) werkgevers verbiedt om medische gegevens van werknemers te verwerken. Dat zegt hij vandaag tegenover BNR Nieuwsradio.
De nieuwszender deed navraag bij Ondernemend Nederland, werkgeversvereniging AWVN en arbodienst Capability hoe zij tegen een verplichte teststraat kijken. Meer dan honderd werkgevers gaven aan hier wel iets in te zien. Een verplichte dagelijkse sneltest om te voorkomen dat medewerkers gezonde collega’s op de werkvloer besmetten met het coronavirus, is volgens een goede oplossing. Volgens BNR richten sommige ondernemers een volledige teststraat in voor hun kantoorpand.
Titus Kramer van arbodienst Capability is een van de werkgevers met een teststraat bij de voordeur. Tegenover BNR zegt hij dat er werknemers zijn die weigeren om hier aan mee te werken. Heel veel mensen zeggen dat ze dan liever thuis blijven werken dan iedere dag verplicht een test te laten afnemen. Volgens hem zijn medewerkers van productiebedrijven eerder bereid om de test te doen in vergelijking met organisaties met een administratieve taak.
Kramer vertelt over de zorgen van gevaccineerde medewerkers die vrezen dat ze alsnog besmet kunnen worden van collega’s die ze niet willen laten inenten. In zijn ogen is ‘keuren voor de deur’ de enige manier om de zorgen van gevaccineerde medewerkers weg te nemen. “Met testen kom je iedereen tegemoet, dit is het meest neutrale systeem dat ervoor zorgt dat iedereen kan doorwerken”, aldus Kramer. Hij erkent dat er veel werknemers zijn die hier weerstand aan bieden en weigeren mee te werken.
Arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen erkent dat werkgevers zich in ‘een ongemakkelijke spagaat’ begeven. Aan de ene kant zijn ze namelijk wettelijk verantwoordelijk voor het creëren van een veilige werkvloer. Aan de andere lopen ze vaak tegen privacyregels en grondrechten aan. Dat is volgens hem ook hier het geval.
Op de vraag of werkgevers zomaar een teststraat voor de deur mogen inrichten en van werknemers mogen eisen dat ze zich laten testen, is het antwoord volgens Van Gelderen ‘nee’. “Dat kan niet, omdat je tegen die grondrechten aanloopt, zoals de eerbiediging van het menselijk lichaam. Je hoeft dat dus niet toe te laten als werknemer. En bovendien loop je dus ook tegen de AVG aan die zegt dat je dit soort medische gegevens niet mag verwerken. Je mag niet registreren hoe het zit met de testuitslagen, je mag er ook geen beleid op maken”, zo vertelt de arbeidsrechtadvocaat tegenover BNR Nieuwsradio.
Wat het volgens Van Gelderen nog lastiger maakt, is dat je als werkgever geen consequenties mag verbinden aan werknemers die zich niet willen laten testen. Iemand naar huis sturen om thuis te gaan werken mag niet zomaar. Bij productiebedrijven ligt het gevoeliger: daar kunnen arbeiders doorgaans niet werken als ze geen toegang hebben tot de werkvloer. Advocaten zijn het met elkaar eens dat een werkgever niet mag dreigen om een medewerker naar huis te sturen en geen loon door te betalen als hij zich niet laat testen.
Vanwege de ‘ongemakkelijke spagaat’ ziet Van Gelderen dat het kabinet steeds meer ruimte biedt aan werknemers om personeel dat zich heeft laten vaccineren te beschermen. Zo mogen werkgevers aan medewerkers vragen of ze gevaccineerd zijn. Werknemers zijn echter niet verplicht om antwoord te geven op deze vraag. Het verbaast de arbeidsrechtadvocaat niet als het kabinet nadenkt over andere maatregelen om werkgevers meer juridische handvatten te geven in deze kwestie. Voorlopig moeten ze een veilige werkomgeving creëren door bijvoorbeeld anderhalve meter afstand te handhaven, of in aparte ruimtes werken. “Met de huidige regelgeving kun je niet van mensen eisen dat ze zich laten testen”, aldus Van Gelderen.
De arbeidsrechtadvocaat benadrukt dat werkgevers een moreel beroep op het personeel kunnen doen om zich te laten vaccineren, al vraagt hij zich af wat het effect daarvan is: er wordt immers niet gecontroleerd en niets geregistreerd, omdat dit volgens de Europese privacywetgeving niet mag. Op dit moment is het volgens hem onmogelijk voor werkgevers om harde maatregelen te nemen.
