Op 4 oktober 2019 is de nota naar aanleiding van het verslag (nota) inzake het wetsvoorstel 'Implementatiewet registratie van uiteindelijke belanghebbenden van vennootschappen en andere juridische entiteiten' (het UBO-register) aangeboden aan de Tweede Kamer. In deze nota wordt een aantal praktische aspecten van het toekomstige Nederlandse UBO-register nader ingevuld.
auteur: Blokland, Gerard
Het UBO-register is een register waarin bepaalde persoonlijke gegevens worden opgenomen van de uiteindelijk belanghebbenden (UBO’s) van Nederlandse vennootschappen en andere juridische entiteiten (registratieplichtigen). De invoering van een UBO-register is één van de maatregelen die is opgenomen in de (gewijzigde) vierde EU-antiwitwasrichtlijn.
De implementatie van het UBO-register dient uiterlijk op 10 januari 2020 te zijn gerealiseerd. Na inwerkingtreding van de implementatiewet hebben registratieplichtigen 18 maanden de tijd om bij de Kamer van Koophandel (KvK) opgave van hun UBO-informatie te doen.
Onder meer de volgende in Nederland opgerichte vennootschappen en juridische entiteiten dienen UBO-informatie op te geven bij de KvK:
BV’s en NV’s;
Stichtingen, verenigingen, onderlinge waarborgmaatschappijen en coöperaties; en
Maatschappen, vennootschappen onder firma en commanditaire vennootschappen.
Buitenlandse rechtspersonen hoeven geen UBO-informatie in Nederland te registreren, ook niet indien zij een hoofd- of nevenvestiging in Nederland hebben.
In de nota is nogmaals bevestigd dat beursgenoteerde NV’s die zijn onderworpen aan bepaalde openbaarmakingsvereisten en hun 100% dochtervennootschappen niet registratieplichtig zijn voor het UBO-register. Fondsen voor gemene rekening worden niet opgenomen in het reguliere UBO-register, maar in het bij separaat wetsvoorstel in te voeren UBO-register voor trusts. Op 30 juni 2019 is aangekondigd dat het Nederlandse UBO-register voor trusts (ook) publiek toegankelijk wordt. Hiermee kiest Nederland voor een verderstrekkende openbaarheid dan de EU-antiwitwasrichtlijn voorschrijft.
In een uitvoeringsbesluit (Uitvoeringsbesluit Wwft 2018) is per type registratieplichtige aangegeven welke categorieën van natuurlijke personen in elk geval worden beschouwd als UBO. Daarbij wordt uitdrukkelijk aangegeven dat geen sprake is van een limitatieve opsomming en dat ten aanzien van één registratieplichtige meerdere UBO’s kunnen bestaan.
Hierna wordt voor de NV, BV, stichting en commanditaire vennootschap kort beschreven welke natuurlijke personen onder het uitvoeringsbesluit in elk geval als UBO worden beschouwd:
Voor de NV en BV: UBO's zijn de natuurlijke personen die direct of indirect meer dan 25% van de aandelen, van de stemrechten of het eigendomsbelang houden in de vennootschap, of die via andere middelen uiteindelijk eigenaar zijn van of zeggenschap hebben over de vennootschap. Indien een voldoende eigendomsbelang wordt gehouden via tussenkomst van een stichting administratiekantoor blijft de natuurlijk persoon kwalificeren als UBO.
Voor stichtingen: UBO’s van een stichting zijn de natuurlijke personen die direct of indirect meer dan 25% van het eigendomsbelang houden in de stichting, die direct of indirect meer dan 25% van de stemmen kunnen uitoefenen bij besluitvorming ter zake van wijziging van de statuten van de stichting, of die feitelijk zeggenschap kunnen uitoefenen over de stichting.
Voor commanditaire vennootschappen: UBO's zijn de natuurlijke personen die direct of indirect meer dan 25% van het eigendomsbelang houden in de personenvennootschap, die direct of indirect meer dan 25% van de stemmen kunnen uitoefenen bij besluitvorming ter zake van wijziging van de overeenkomst die ten grondslag ligt aan de personenvennootschap of ter zake van de uitvoering van die overeenkomst anders dan door daden van beheer voor zover in die overeenkomst besluitvorming bij meerderheid van stemmen is voorgeschreven, of het kunnen uitoefenen van feitelijke zeggenschap over de personenvennootschap.
Van een eigendomsbelang is sprake indien een natuurlijk persoon recht heeft op de uitkering van de winst of de reserves van een rechtspersoon of personenvennootschap, of recht heeft op het overschot na vereffening.
Wanneer er op basis van de bovenstaande criteria geen UBO kan worden achterhaald, dan wordt het hoger leidinggevend personeel van de registratieplichtige als UBO aangemerkt. Voor de BV, de NV en de stichting zijn dat één of meer statutaire bestuurders. Voor de commanditaire vennootschap zijn dit één of meer beherende vennoten. In de nota is bevestigd dat in een dergelijke situatie in het UBO-register zal worden vermeld dat de betreffende natuurlijke persoon uitsluitend als UBO is opgegeven in diens hoedanigheid van 'hoger leidinggevend personeel'.
Registratieplichtigen dienen van elke UBO-informatie aan te leveren. Een deel van deze informatie is via het handelsregister publiek toegankelijk. Een ander deel van de aan te leveren informatie is uitsluitend toegankelijk voor bevoegde autoriteiten en de Financiële Inlichtingen Eenheid. In de nota wordt opgemerkt dat momenteel wordt onderzocht of (bepaalde) wwft-instellingen ook toegang zouden moeten krijgen tot de niet publiek toegankelijke UBO-informatie.
Publiek toegankelijke UBO-informatie
Voornaam en achternaam;
Geboortemaand en -jaar;
Nationaliteit;
Woonstaat;
Aard en omvang van het economische belang van de UBO (in bandbreedtes van meer dan 25% tot 50%, van 50% tot 75% en van 75% tot en met 100%).
Niet publiek toegankelijke UBO-informatie
BSN/buitenlands fiscaal identificatienummer (TIN);
Geboortedag;
Geboorteland en –plaats;
Woonadres;
Afschrift van geldig identiteitsdocument;
Afschrift van document(en) waarmee wordt onderbouwd waarom een persoon de status van UBO heeft én waaruit de aard en omvang van het door de UBO gehouden economische belang blijkt.
Het publiek kan de publiek toegankelijke UBO-informatie slechts inzien onder voorwaarde van registratie en de betaling van een vergoeding. In de nota wordt opgemerkt dat de privacybescherming van de UBO's door middel van twee aanvullende maatregelen wordt verbeterd. Ten eerste wordt de identiteit van raadplegers van het register vastgelegd door de KvK. Ten tweede krijgen UBO’s inzicht in hoe vaak hun informatie wordt geraadpleegd. Raadplegingen door de FIU-Nederland en bevoegde autoriteiten zijn hiervan uitgezonderd.
UBO’s kunnen verzoeken om afscherming van de publiek toegankelijke UBO-informatie indien de UBO door de publicatie van diens gegevens wordt blootgesteld aan een onevenredig groot risico op fraude, ontvoering, chantage, afpersing, pesterijen, geweld of intimidatie. Deze afschermmogelijkheid wordt in een aanhangig implementatiebesluit van 20 mei 2019 zeer restrictief uitgelegd; UBO's komen vooralsnog uitsluitend voor afscherming in aanmerking als een UBO minderjarig of anderszins handelingsonbekwaam is of indien de betreffende UBO door het Openbaar Ministerie of door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid wordt beveiligd. Bij afscherming geldt dat het UBO-register de aard en omvang van het economische belang van de (afgeschermde) UBO blijft vermelden.
In de nota wordt opgemerkt dat het registratieproces zo wordt ingericht dat direct bij registratie kan worden aangegeven of een beroep wordt gedaan op een afschermingsgrond, waarbij specifiek minderjarigheid zal worden genoemd. Verzoeken tot afscherming zullen altijd direct leiden tot afscherming van de gegevens van de UBO. De afscherming wordt pas opgeheven bij een definitieve afwijzing van het verzoek na afronding van de formele bezwaar- en beroepsprocedures.
De implementatie van het UBO-register dient uiterlijk op 10 januari 2020 te zijn gerealiseerd. Na inwerkingtreding van de implementatiewet hebben registratieplichtigen 18 maanden de tijd om bij de KvK opgave van hun UBO-informatie te doen. De nota geeft aan dat de KvK in de eerste 18 maanden na inwerkingtreding van de registratieplicht gefaseerd alle registratieplichtigen aanschrijft met het verzoek tot registratie van de UBO’s. Voor nieuw opgerichte registratieplichtigen vindt de opgave van UBO-informatie gelijktijdig plaats met de inschrijving in het handelsregister en is registratie van de UBO een voorwaarde voor het verstrekken van een KvK-nummer
Meer artikelen van Loyens & Loeff
