Nieuwe EU-wetgeving over gegevensuitwisseling zal startups en bedrijven helpen om big data te gebruiken en zal innovatie stimuleren. Met immense mogelijkheden op het gebied van landbouw tot gezondheid, kan big data (grote datasets) een belangrijke rol spelen in de digitale transformatie van de EU.
De Verordening inzake gegevensbeheer (Data Governance Act, of DGA), die op 6 april 2022 door het Parlement werd goedgekeurd, wil gegevensuitwisseling in de EU stimuleren. Zo kunnen bedrijven en startups toegang krijgen tot meer gegevens, die ze kunnen gebruiken om nieuwe producten en diensten te ontwikkelen. Toegang tot big data is essentieel om de mogelijkheden van artificiële intelligentie te benutten.
“Gegevens hebben uitsluitend waarde als ze op de juiste manier verzameld, verwerkt en gebruikt worden,” zei Angelika Niebler (EVP, Duitsland) die de wetgeving door het Parlement geleid heeft. “Sommige bedrijven weten misschien zelfs niet wat er kan gedaan worden met gegevens van bijvoorbeeld hun industriële machines. Via meer gegevensuitwisseling kunnen nieuwe bedrijfsmodellen ontstaan, kan meer efficiëntie bereikt worden of producten verbeterd worden.”
Met nieuwe wetgeving rond gegevensuitwisseling, kunnen bedrijven ook voordeel halen uit lagere kosten van gegevens en lagere drempels voor markttoegang, waardoor ze hun producten sneller op de markt kunnen brengen.
Gegevens kunnen ook voordelig zijn voor consumenten doordat ze zorgen voor een slimmer energieverbruik, wat kan helpen om de CO2-uitstoot te verlagen. Het kan ook gepersonaliseerde geneesmiddelen mogelijk maken. “De mogelijkheden zijn vrijwel eindeloos,” zei Niebler.
De nieuwe regels willen vertrouwen opbouwen rond het delen van gegevens, en het veiliger en gemakkelijker maken, in overeenstemming met wetgeving rond gegevensbescherming. Dit zal via een reeks instrumenten mogelijk gemaakt worden, van technische oplossingen zoals anonimisering en het bundelen van gegevens tot wettelijk bindende akkoorden voor hergebruikers.
De regels zullen het mogelijk maken om gegevens die verzameld werden op sommige gebieden van de overheidssector, beter te gebruiken. Ze maken het creëren van een gezamenlijke Europese databank ook mogelijk voor belangrijke gebieden: volksgezondheid, milieu, energie, landbouw, mobiliteit, financiën, productie, openbaar bestuur en vaardigheden.
De nieuwe regels voor de marktplaatsen voor gegevens (gebruikelijk onlineplatformen waar gebruikers gegevens kunnen kopen of verkopen) zullen helpen om nieuwe ‘tussenpersonen’ te erkennen als vertrouwde gegevens-organisatoren.
De regels zullen het ook voor bedrijven, individuen en openbare instellingen gemakkelijker maken om gegevens te delen ten voordele van de maatschappij (data altruïsme).
De regels willen een alternatief bieden voor gegevensplatformen die veel gegevens in handen hebben.
“De neutraliteit van data bemiddelingsdiensten is essentieel,” zei Niebler. “We weten van peilingen onder kmo’s (mkb’s) dat vele bedrijven terughoudend zijn om gegevens te delen omdat ze bang zijn dat deze in de verkeerde handen terechtkomen. Ook als burger wil ik, als ik gevoelige gegevens deel, er zeker van zijn dat ze verwerkt worden door een betrouwbare organisatie die bepaalde regels volgt. Met de Verordening gegevensbeheer, en vooral met het certificeringssysteem (...), kunnen we marktplaatsen voor gegevens tot stand brengen die bedrijven en burgers kunnen vertrouwen.”
De verordening inzake gegevensbeheer moet door de EU-landen worden goedgekeurd in de Raad alvorens het wetgeving wordt. Om gegevensuitwisseling verder te stimuleren, stelde de Commissie op 23 februari 2022 een datawet voor, waar het Parlement aan werkt.
